ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի թմրանյութի առեւտրի մասին միջազգային հաստատություն եւ օտար երկրների պարզումները

ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի թմրանյութի առեւտրի մասին միջազգային հաստատություն եւ օտար երկրների պարզումները

Միջազգային աղբյուրների համաձայն ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի ամենակարեվոր եկամուտի պաշարներներից է թմրանյութի առեւտուրը։ ՄԱԿ-ի թմրանյութի եւ հանցագործության գրասենյակի համաձայն «United Nations Office on Drugs and Crime - UNODC» միջին ասիա, Աֆղանստան եւ այլ երկրներից եվրոպա տեղափոխվող թմրանյութի տարեկան շահույթը կազմում է 5 միլիարդ դոլար, որի կեսը ձեռք բերում է ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն։

1992թ-ին աշխարհում կազմակերպվող 41 թմրանյութային գործողության 23-ի հանցագործությունը կապ ունի ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի հետ, որը գտնվում է ԻՆՏԵՐՊՈԼ-ի արխիվում։ Գերմանիա, Իսպանիա, Իտալիա, Շվեյցարիա, Ֆրանսիա եւ Թուրքիայում 1900-ականներին կազմակերպվող գործողությունների արդյունքում ձեռք բերվեց տոննաներով թմրանյութ։ ԻՆՏԵՐՊՈԼ-ի տվայլաների համաձայն Եվրոպայի թմրանյութի մոնոպոլիան 1992թ-ին 80, իսկ 1994թ-ին 60-70 տոկոսով գտնվում է ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի հսկողության տակ։

Վերջին տարիներում ԻՆՏԵՐՊՈԼ-ը թմրանյութի արեւտուրը հետեվում է Իսպանիա, Գերմանիա, Հոլանդիա եւ Իտալիայում։ Քրդական խմբերի մեծամասնությունը կապ ունի ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի հետ։ Խմբավորումը աշխատացնում է, Թուրքիա եւ Հյուսիսային Իրաքում թմրանյութի լաբորատորիաները։ Թմրանյութ արտադրողներին հատ հատ աջակցելուց ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն արեւմտյան եվրոպայում հարկ է հավաքում թմրանյութով զբաղվող քուրդ առեւտրականներից։

ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը թմրանյութի առեւտրում Եվրոպայի հնարավորություն եւ տաղանդը օգտագործելով մինջեւ ԱՄՆ կարողանում է թմրամիջոց մատակարարել։ Խմբավորումը 1996թ-ին մեկ գրամ հերոինը ԱՄՆ-ում վաճառում էր 350 դոլարից։ ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը միայն Աֆղանստանից եվրոպա հասնող թմրանյութից տարեկան շահում է 50-ից 100 միլիոն, իսկ ընդհանուր աշխարհից 1․5 միլիաևդ դոլար։

ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորման թմրանյութի տրաֆիիկինգը այլ անջատողական խմբերի հետ միասին 2011թ-ին հրապարակվեց ԵՎՐՈՊՈԼ-ի «ահաբեկչության ուղղությունները եւ իրավիճակը» զեկուցագրում։ Ըստ նրա, ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն ահաբեկչական ակտիվությունը ֆինանսավորելու համար թմրանյութ եւ նման հանցագործությունները շարունակում է անել։ Կրկին ԵՎՐՈՊՈԼ-ի կողմից 2013թ-ին հրապարակվող զեկուցագրի համաձայն Թուրքիայի հետաքննության արդյունքում խմբավորումը ահաբեկչական ակտիվությունը ֆինանսավորելու նպատակով հարկեր է հավաքում Թուրքիայից դուրս եկող թմրանյութից։ Մինջեւ ԵՄ հասնելը եւ տեղափոխման ընթացքում խմբավորումը մեծացնում է շահը։ Վճառվող հարկի դիմաց անձը ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումից պահանջում է պաշտպանություն եւ հակասությունների լուծման համար միջնորդություն։

ՆԱՏՕ-ի 2007թ-ին հավելյալ տնտեսական զեկուցագրում նշվում է հետեւյալը․«Անօրինական թմրանյութի արդատրությունը ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի ամենաշահութաբեր գործարքն է։ Խմբավորումը Պակիստանից դեմ Իրաք տեղափոխվող թմրանյութի հումքից բացի հարկ է վերցնում նաեւ եվրուպայում կատարվող բոլոր վաճառքներից»։

ԱՄՆ-ում թմրանյութի դեմ պայքարող «Drug Enforcement Administration - DEA»-ի հետաքննության զեկուցագրի համաձայն՝ ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն թմրանյութից շահույթ է ձեռք բերում հերոինի արդատրություն, արտասանվող թմրանյութից հավաքվող հարկեր եւ եվրոպայում թմրանյութի առեւտրի հսկողությունից։ «DEA»-ի ղեկավար Ասա Հաջինսոնը նշում է, որ ՊԿԿ-ն Թուրքիայի հարավարեվելյան մասում թմրանյութի տեղափոխումը հարկավորելուց, պաշտպանում է նրա տռաֆիկինգի հետ զբաղվողներին։ Ըստ զեկուցագրի՝ «Ահաբեկչական խմբավորում ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն թուրքական պետության դեմ ահաբեկչության աջակցելու նպատակով օգտագործում է հերոինի արտադրություն եւ առեւտուրը։ Թմրանյութի ավանդական առեւտրականի հետ միասին ակտիվ վիճակում է նրանց ընտանիքը եւ կազմակերպչականությունը»։

ԱՄՆ գանձի նախարարությունը 2009-2011 թթ-ի միջեւ թմրանյութի առեւտրականներ է հայտարարել Մուրատ Կարայըլան, Ալի Ռըզա Ալթուն, Զուբեյիր Այդար, Ջեմիլ Բայըկ, Դուրան Կալկան, Ռեմզի Կարթալ, Սաբրի Օկ եւ Ադեմ Ուզունը։ «Specially Designated Narcotics Traffickers - SDNTs» անվանելով նրանց վավերացրել է ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի միջազգային թմրանյութի տրաֆիկինգի հանցագործությունը։

Նման կերպով 2012թ-ին ԱՄՆ գանձի նախարարության օտար ունեցվածքի հսկողության գրասենյակ «The U.S. Department of the Treasury’s Office of Foreign Assets Control - OFAC»-ը Եվրոպա եւ Մոլդովայում թմրանյութի տռաֆիկինգի պատասխանատուներն է համարել ահաբեկչական խմբավորման անդամ Զեյնեդին Գալերի, Չերկեզ Ակբուլութ եւ Օմեր Բոզտեպեյին։ Նրանց ընդգրկել է մեկուսացվող թմփանյութի առեւտրականների ցուցակը։

ԱՄՆ ԱԳՆ-ի կողմից հրապարակվող միջազգային թմրանյութի հսկողության «International Narcotics Control Strategy Report - INCSR» 2016թ-ին հրատարակվող զեկուցագրի համաձայն՝ Աֆղանստանից մինրեւ Թուրքիա հասնող թմրանյութր տրաֆիկինգում ձերբակալվեց բազմաթիվ քուրդ եւ պարսիկ, ով փաստվել է նրանց ՊԿԿ-ԿՋԿ-ին ցուցաբերած աջակցությունը։ 2015թ-ին թուրքական քաղաք եւ եվրոպայում գործողություններ են անցկացվել խմբավորման դեմ։

Միացյալ Թագավորության ոստիկան եւ թմրանյութի դեմ պայքարից պատասխանատու ազգային քրեական հետախոզության «National Criminal Intelligence Service - NCIS» տվյալների համաձայն՝ ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն կազմակերպում է, ընդհանուր ԵՄ-ում թմրանյութի վաճառքը։ Ըստ «NCIS»-ի խմբավորման 1988թ-ի եկամուտը կազմում էր 85 միլիոն դոլար, որից 44 տոկոսը ձեռք բերվել էր թմրանյութի առեւտուրից։

Գերմանիայի գլխավոր դատախազությունը նշում է, որ եվրոպայում առգրավված թմրանյութի 80 տոկոսը կապ ունի ՊԿԿ-ԿՋԿ-ին։ Գերմանիայի ԱԳՆ Սիգմար Գաբրիելը ասաց․ «ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը Գերմանիայում զբաղվում է թմրանյութ եւ զենքի վաճառքով, ընդ որում արգելվել է երկրում։ Խմբավորման ֆինանսական աղբյուրների ոչնչացումը Գերմանիայի շահերից է բխում»։ 2017թ-ին կատարվող բացատրությունը ապացուցում է ՊԿԿ-ԿՋԿ խմբավորման թմրանյութի վաճառքի հետ մոտ հարաբերությունը։

Ֆրանսական քրեական ինստիտուտի կողմից 1995թ-ին հրապարակվող զեկուցագիրը շեշտում է ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորման թմրանյութի ոլորտում դիրքը։ Զեկուցագրում նշվում է, խմբավորման հետ թմրանյութի կարտելների կենսաբանական, քաղաքական եւ մաֆիական հարաբերությունները։ Նույն տարում Քուրդիստանի ժողովրդական կուսակցության ղեկավար Մեսուդ Բարզանին հայըարարել է ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի թմրանյութի առեւտրական լինելու մասին;

1998թ-ին Իտալիայի ֆինասական ոստիկանությունը հրապարակել է հետեւյալը․ «ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն միջազգային թմրանյութի առեւտրի հետ զբաղվում է ուղղակիօրեն եւ փախստականների տրաֆիկինգի հարցում արտասահմանում սիստեմատիկ կերպով պաշտպանում է թուրք գործարար եւ բանվորներին, ընդ որում ձեռք բերում է շահույթ»։

Արդյունք եւ Գնահատական

Վերոգրյալ զարգացումներից հասկանալի է, որ ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը ուղիղ եւ անուղղակի ձեւերով եկամուտ է ձեռք բերում թմրանյութի տրաֆիկինգից։ Թուրքիայում ահաբեկչության դեմ կազմակերպվող բազմաթիվ գործողություններում բացի թմրանյութից վնասազերծվել է խմբավորման անդամներ եւ նրանց մոտ հայտնվել է խմբավորման պատկանող գրականություն։ Խմբավորման ղեկավար եւ ձերբակալվող անդամների ցուցմունքներում տեղ է զբաղեցրել, միջազգային կամ օտար երկրներում կատարվող աշխատանքներում խմբավորման թմրանյութրի տրաֆիկինգի հետ կապերը։ Այս իրավիճակը փաստում է, ահաբեկչական խմբավորում ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի թմրանյութի տրաֆիկինգի հետ հստակ հարաբերությունները։  

ՊԿԿ-ԿՋԿ ԱՀԱԲԵԿՉԱԿԱՆ ԽՄԲԱՎՈՐՄԱՆ ԹՄՐԱՆՅՈՒԹԵՐԻ
ՎԱՃԱՌՔՈՒՄ ԴԵՐԸ

Ահաբեկություն եւ թմրանյութերի միջեւ հարաբերություն

Աշխարհի առջեւ ամենամեծ սպառնալիքներից մեկն է թմրանյութերի մարդկությանը բերած սպառնալիքներ եւ ռիսկեր, որն օրեցօր աճում է: Հատկապես երիտասարդներ եւ ապագա սերունդների համար մեծ խնդիր թմրանյութը, միեւնույն ժամանակ առեւտրական առումով շահեր հետապնդող կողմերի համար էլ ձեռքբերում եւ ահաբեկության ֆինանսավորման աղբյուր է հանդիսանում:

Վերջին տարիներին միջազգային ծառայությունների կողմից հրատարակվող թմրանյութ եւ ահաբեկության զեկույցներում ասվում է, որ ահաբեկչական խմբավորումները առանձնապես եկամուտ են ունենում թմրանյութերից եւ այդ եկամուտներ՝ զենք, կացության վայրեր, սնունդ, հաղորդակցություն, քարոզչություն եւ նման կարիքները կազմակերպելու համար ֆինանսական աղբյուր են  օգտագործում: Թմրանյութերի վերաբերյալ միջազգային զեկուցագրում ասվում է, որ աշխարհի ընդհանուրում թմրանյութերից ձեքռբերված գումարը կազմում է 320 մլրդ դոլար եւ այդ կազմում է ահաբեկչական խմբավորումների ֆինանսավորման համար կարեւոր աղբյուր: 2016 Եվրոպայի թմրանյութերի վերաբերյալ զեկուցագրում ասվում է, որ Եվրամիության ընդհանուրում թմրանյութերի շուկան կազմում է 24 մլրդ եվրո:

Ահաբեկչական խմբավորումների եւ թմրավաճառների միջեւ փոխադարձ շահերի առկայությունից խոսելը սխալ չի լինի: Պարզ կերպ երեւում է, որ ահաբեկչական խմբավորումները մի կողմից անօրինական թմրանյութի արտադրություն եւ մի կողմից էլ մարդու տրաֆիկինգով են ֆինանսման ձեռքբերում:

ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի թմրաճառքում գործողությունները

Անցյալից առ այսօր, Թուրքիայի դեմ գործող ահաբեկչական խմբավորումներից ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն էլ թմրանյութերից կարեւոր ֆինանսական ձեռքբերումներ է ունենում: ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը, թմրանյութի արտադրություն եւ առեւտրի հետ հարաբեորւթյունները մեր երկրի եւ աշխարհի օրակարգում կարեւոր տեղ է զբաղեցրել: Դրա հետ միասին, խմբավորման ղեկավարների բռնվելով կարեւոր խոստումներ կատարելները եւ այլ երկրներում բռնվելով կարեւոր խոստովանություններով կայացած թմրանյութերի դեմ գործողությունների արդյունքներում, ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորման թմրանյութերի ազգային եւ միջազգային հանրության դեմ պարզվել է հարբաերությունները: Խմբավորման ղեկավարները, թմրանյութի արտադրություն եւ առուտուրը, խմբավորման գոռհային եւ հանրությունից փորձում են թաքցնել: Այն, որ թմրանյութ առեւտուրը իրականում մարդկային հանցանք եւ դա խմբավորման քարոզչության գործողություններին կարող է վնաս հասցնել:

1990 թ. Երկրորդ ազգային կոնֆերանսում վերցված մաքսանենգներից հարկեր գնելու համար ահաբեկչական կազմակերպության որոշումը, որն իրենք գնել են ապրանքի հզորության եւ արժեքի մասին, պատերազմի վաղ օրերից դեղերի արդյունաբերության մեջ ներգրավվածության անուղղակի հայտարարություն է:

Ա. Օջալանի, ահաբեկչական խմբավորման թմրանյութի հետ կապված հարաբերությունների մասին 1999 թվականին տված ցուցմունքում ասել է, որ թմրանյութի վաճառքն անձամբ չի կատարել, սակայն այդ գործով զբաղվողներից գումար գանձելու մասին է ասել եւ Զագրոս եւ Մաքու լեռներում իր եղբայր Օսման Օջալան ու այլ անձիք անձամբ զբաղվել են թմրանյութի առեւտրով: Այս եղել է իր հսկողությունից դուրս:

ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը, որպես թմրանյութերի արտադրման եւ վաճառքի հեշտ եւ շահավետ միջոց, ահաբեկչական գործողություններ իրականացնելու եւ եկամուտներ արտադրելու համար ակտիվորեն ներգրավված է թմրամիջոցների առեւտրի բոլոր բնագավառներում: Առաջնային առաջնահերթ խնդիրն այն էր, որ սկսել է մասնակցել թմրամիջոցների բիզնեսին, երբ կազմակերպությունը, որը ստացել է հանձնաժողովը, թմրանյութերի կազմակերպություններից պաշտպանելու իրենց գործունեությունը եւ ապահովելու դրանց անվտանգությունը, հասկացել է թմրամիջոցների առեւտրի հասույթի մեծությունը:

Մեր թմրամիջոցների դեմ պայքարի ստորաբաժանումների կողմից կատարված գործողությունների արդյունքները ցույց են տալիս, որ ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն միայն դեր է խաղում թմրամիջոցների առեւտրի բոլոր փուլերում, ոչ միայն այն մարդկանցից, ովքեր զբաղվում են թմրամիջոցների թրաֆիկինգով: ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորմանը ուղղված ահաբեկչության դեմ պայքարի ստորաբաժանումների կողմից իրականացվող բազմաթիվ գործողություններում թմրամիջոցների բռնագրավումներն իրականացվում են զգալի քանակությամբ: Իրականում, 1980-2017 թվականներին ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորման վերաբերող 414 թմրամիջոցների գործառնություն իրականացվել է, 1325 կասկածյալ, տասնյակ հազարավոր կիլոգրամ քնաբեր, հերոին, թմրամիջոցներ եւ մոտ 88 մլն քնաբեր բույսեր: Սա հստակ ցույց է տալիս, թե ինչպես է ահաբեկչական խմբավորումը ներգրավված թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության մեջ:

ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը

• Անձամբ թմրանյութի ցանելու, արտադրության, տեղափոխման եւ առուտրով
• Թմրանյութի արտադրողներ կամ էլ մեր երկրի սահմաններն օգտագործելով թմրանյութի տեղափոխում կատարող եւ ապօրինի մուտք կատարել ցանկացող անձ եւ կազմակերպություններից հարկի անվան տակ միջնորդավճար եւ հարկադիր այլ գանձումներ
• Եվրոպայում թմրանյութի տարածքում եւ փողոցներում վաճառքներում ազդեցիկ լինել
• ՊԿԿ-ԿՋԿ-ին առանց տեղեկացնելու թմրանյութի վաճառք կատարող անձ կամ էլ խմբավորվածների ձեռքից թմրանյութերի ձեռք դնելու
• Թմրանյութ արտադրող խմբավորումներին տեղա տրամադրելու եւ պահպանելու
• Արեւելք եւ հարավ-արեւելյան անատոլիան տարածքներում անօինական քենեվիրի ցանման մեջ ակտիվ դեր ունենալ
• ՊԿԿ-ԿՋԿ-ն թմրանյութի վաճառքներն իր մեջ հատուկ անձանց միջոցով կատարելու եւ այլ ահաբեկիչներին այդ մասին չտեղեկացնելու հարցը պարզվել է:

Խմբավորումը անօրինական բանասպանների մշակումը համարում է այս դաշտի առավել շահավետ մեթոդ: Հատկապես արեւելյան եւ հարավարեւելյան Անատոլիայի շրջաններում, որը կազմակերպել է կանեփի կտավներից ստացված արհեստանոցից մեծ գումար վաստակած կազմակերպությունը, այդ գործընթացը ոչ միայն կազմակերպում է ինքն իրեն, այլ նաեւ խրախուսում է գյուղերի եւ գյուղերի բնակիչներին `կանեփի մշակման համար:

Լիբանանի Բեքա հովտում ահաբեկչական կազմակերպությունը թմրամիջոցներ է արտադրում լաբորատորիաներում, որոնք տեղակայված են ճամբարային վայրերում կանաչի եւ սոխի սերմեր տնկելու միջոցով (Բաելբեկ եւ Հերմեն): Ներկայումս մենք ներկայումս ներկայացնում ենք վերջնական շուկան `հյուսիսային Իրաքի ճամբարներում եւ մեր երկրի սահմանի մոտ գտնվող սահմանամերձ գյուղերում թմրամիջոցներ արտադրելու միջոցով: Մասնավորապես, այն կարեւորում է հերոինի մատակարարումը, որը ձեռք է բերվում աֆղանական ափիոնի վերամշակմամբ, եվրոպական շուկայում: Հարգանքի տուրքի հավաքման գործունեության սկզբում մեր երկիրը արեւելյան սահմանից թմրամիջոց վաճառողներից փող է ստանում «մեկ հարկի» համար սահմանված սակագներով եւ սպառնալով, շանտաժով եւ զինված ուժերով օգտագործելով եւ պատանդ վերցնելով թմրանյութ վաճառող մարդկանցից:

Մեր երկիրը կամուրջ է տարածաշրջանի միջեւ, որտեղ դեղերը արտադրվում են աշխարհագրական դիրքի եւ այդ ապրանքների սպառողական շուկաներում գտնվող շրջանների առումով: Աշխարհում թմրանյութերի ամենակարեւոր արտադրամասերը Աֆղանստանը, Պակիստանը եւ Իրանն են: Մեր երկիրը այդ երկրների եւ Եվրոպայի միջեւ տարանցիկ կետ է, եւ մեր հերոին ուղին, որն անցնում է մեր երկիրը, ավանդաբար կոչվում է «Բալկանների երթուղի»: Հաշվի առնելով ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորմանը, թվում է, որ օտարերկրյա կազմակերպությունը տարածվում է Մերձավոր Արեւելքից դեպի Արեւմտյան Եվրոպայի երկրներ: Այս մեծ տարածքը ներառում է ամբողջ «Բալկանյան երթուղին»: ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը, որը կազմակերպված է այս երթուղով, որտեղ ծանր թմրանյութերի հոսքը անցնում է, կարող է հեշտությամբ տեղափոխել թմրամիջոցներ, որոնք արտադրում կամ մատակարարում են այդ աղբյուրի աղբյուրը:

ՊԿԿ-ԿՋԿ ահաբեկչական խմբավորումը, սկզբում արտադրող եւ վաճառողներից միջնորդավճար էր գանջում, իսկ ժամանակին սկսել է եվրոպայի փողոցներում վաճառքները ղեկավարել: Խմբավորումը եվրոպայում թմրանյութի տարածում անձամբ է ղեկավարում եւ կազմակերպում: Թմրանյութի բարձր շահույթները, խմբավորման այդ հարցում ուղվելու մեջ ազդեցիկ է եղել: Այն, որ Մեծ բրիտանական Հանրի Ջեքսոն հանրության կողմից կատարված հայտարարությունում ասվում է, որ «Մոռացության մատնված օտար պատերազմողներ: Սիրիայում ՊԿԿ» (The Forgotten Foreign Fighters: The PKK in Syria) խորագրով զեկուցագրում էլ ՊԿԿ-ԿՋԿ-ի եվրոպայում ամենամեծ եկամուտների մեջ են գտնվում թմրանյութի վաճառքից ձեռքբերած գումարներ եւ Իրանից եկող թմրանյութի Թուրքիայից եվրոպա է անցկացվում եւ այդտեղ կապերի միջոցով տարածումը կատարում: