Օրակարգ - 13
Օրակարգ - 13 - 2018
Թուրքիայի Աֆրինի Հաղթանակը
Ձիթենու ճյուղ գործողության շրջանակում Աֆրինի քաղաքի կենտրոն եւ Աֆրինի շրջանը ահաբեկչական խմբավորումներից մաքրվելուց հետո, տարածք քաղաքացիների վերադարձն է սկսել: Աֆրինի տարածքում ՊԿԿ-ՅՊԳ տանջանքից Թուրքիա փախած սիրիացի քրդերն էլ սկսել են վերադառնալ իրենց բնակարավայրեր: Աշխարհի հանրության կողմից սիրիացի գաղթականների հարցը քննարկվում եւ հատկապես ԱՄՆ եւ ԵՄ երկրներում ազգայնամոլությունը բարձրանալիս, Թուրքիայի Սիրիայում դիտարկած ծրագիրը, սիրիացիների կամավոր հետ վերադարձի ճանապարհն է բացում:
Ձեզ ենք փոխանցում SETA ուսումնասիրող, գրող Ջան Աջունի թեմայի վերաբերյալ գնահատումները:
Եփրատի վահան գործողությամբ ազատագրված տարածքներին Թուրքիայի կատարած մարդասիրական օգնությունները, հատակագծային աշխատանքներ, ազատություն եւ անվտանգության միջավայրի միջոցով, Թուրքիայում հյուր եղած սիրիացի գաղթականների Սիրիա վերադարձն ենք տեսնում: Թուրքիան, Սիրիայում մի կողմից պայքարում է ահաբեկության դեմ, մյուս կողմից էլ քաղաքացիների համար անվտանգ մատույցներ է կազմում: Եփրատի վահան գորոծղությամբ ազատագրված տարածքներ Սիրիայի դրսից 200 հազարին մոտ գաղթական հետ վերադարձավ իր բնակարան: Ինչպես նաեւ Սիրիայի ներսում այլ տարածքներում քաղաքացիները Հյուսիսային Հալեպ ժամանելով Եփրատի վահան գործողության ազատագրված տարածքներում տեղակայվեցին:
Ասադի վարչակարգի Դամասկոս եւ շրջակա տարածքի շրջափակման մեջ առած տարածքներում քաղաքացիականների տարհանումները, Թուրքիայի ահաբեկությունից մաքրած Հյուսիսային Հալեպի տարածք են եկել: Ինչպես նաեւ կարեւոր կետ է այն, որ Սիրիայի մի շարք տարածքներում տանջանքներից փախած քաղաքացիականները տեղակայվել են Եփրատի վահան գործողությամբ ազատագրված տարածքներ: Թուրքիան, Սիրիայի ներսում իրականացրած գործողություններով չի կատարում միայն իր անվտանգությունը, այլ նաեւ սիրիացիների համար նոր հույս եւ անվտանգ կյանք է առաջարկում: Օրինակ ԱՄՆ-ի ՊԿԿ-ՅՊԳ անդամների հետ իրականացրած Թաբքա, Ռաքքա եւ Դեր Զորի գործողություններում, գաղթած կամ էլ հարկադիր ՊԿԿ-ՅՊԳ կողմից արտաքսված քաղաքացիները, Եփրատի վահան գորոծղությամբ ազատագրված տարածքներ են ժամանել:
ԱՄՆ-ի այդպես կոչած ահաբեկության դեմ պայքարի անվան մեջ Սիրիայում ՊԿԿ-ՅՊԳ-ին տարածք բացած հատվածներում քաղաքացիականների հետ վերադարձը, անգամ արտերկրում բնակվող գաղթականների հետ վերադարձը հնարավոր չի լինում: ԱՄՆ-ի ՊԿԿ-ՅՊԳ-ին հսկման անցնելուն բացած տարածքներում Եփրատի վահան գործողությամբ ազատագրված տարածքներից շատ ավելին մեծ լինելուն թեեւ, քաղաքացիականները տարածք վերադառնալու փոխարեն, տարածքում գտնված քաղաքացիականները արտերկիր կամ էլ Հյուսիսային Հալեպ են մեկնում: Հոմուս, Զաբադանի, Դերայյա կամ էլ Հալեպի նման տարածքներում Ասադի վարչակարգ եւ Ռուսաստանի մեծ սպանությունների իրականացրած վայրերը դարձել են ուրվական քաղաքներ:
Սիրիայի ներսում քաղաքացիականների արտերկիրց վերադարձած միակ տարածքներ դա Եփրատի վահան գործողությամբ ազատագրված տարածքներն են: Ձիթենու ճյուղ գործողությամբ ազատագրված Սիրիայի տարածքում էլ քաղաքացիականների եւ գաղթականների անվտանգ կերպ վերադառնալիք բնակավայր կլինի: Եփրատի վահան գործողությամբ ազատագրված Թել Ռըֆաթի եւ տարածքում ՊԿԿ-ՅՊԳ կողից հարկադիր կերպ արտաքսված հազարավոր մարդիկ են ապրում:
Բնակարաններ վերադառնալ ցանկացող Թել Ռըֆաթի բնակիչները Թուրքիա եւ Սիրիայի ազատ բանակի ուժերի կողմից Թել Ռըֆաթ եւ շրջագա տարածքում ՊԿԿ-ՅՊԳ ահաբեկիչներից մաքրել եւ բնակարաններ վերադառնալու ցանկությամբ ցույցեր են կազմակերպում: Թուրքիան, Թել Ռըֆաթի քաղաքացիների հետ վերադառնալու համար հարկավոր քայլերի գցելու համար պատրաստություններ է տեսնում:
Օրինակ, Գերմանիայի սիրիացի գաղթականների հարցը կարեւոր օրակարգի թեմա է: Հատկապես ծայրահեղ աջակողմյա կուսակցություն AfD-ն, սիրիացի գաղթականների Գերմանիայում գտնվելը չի ցանկանում: AfD կուսակցությունը պատվիրակություն է ուղարկել Սիրիայի եւ Ասադի վարչակարգի գտնված տարածքներ գաղթականների հետ վերադառնալն է պահանջել: Հատկապես Ասադի վարչակարգի սիրիացի գաղթականներին որպես դավաճան մոտենալը, հալածանքի ենթարկել եւ ճնշելու նման կիրառումները, այս մտքի ինչքան մարդկային առումով հեռու լինելու ցուցանիշն է:
Թուրքիան քաղաքացիների եւ գաղթականների բնակավայրեր վերադառնալու համար ահաբեկության դեմ պայքարելով մաքրած տարածնքերում անվտանգ ու ազատ ապրելու նպատակով գաղթականները կամավոր հետ են վերադառնում: Սինջար տարածքում ԴԵԱՇ-ի կողմից հարձակումներից հետո եզդիների մի մասը կարողացել էր փրկվել ԴԵԱՇ-ից: Սակայն ԴԵԱՇ-ի տարածքից մաքրվելուց հետո, եզդիների 80 տոկոսը դեռ ապրում է Սինջարից դուրս: ՊԿԿ տարածքում գտնվելը, եզդիների վերադարձին իրենց բնակարաններ կանխում է: Թուրքիայի Իրաքի կենտրոնական կառավարության հետ միասին Սինջարը ՊԿԿ-ից մաքրելուց հետո, եզդիների մեծ մասը կկարողանա հետ վերադառնալ իր բնակավայր: Թուրքիան, իրականացրած իր ռազմական գործողություններով ցույց է տվել, որ ոչ թե փլուզող, այլ կառուցող ուժ է:
