Օրակարգ - 19
Օրակարգ - 19 - 2018
Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը իր եւ ԱԶԿ-ի հունիսի 24-ի ընտրությունների մանիֆեստն է հայտարարել: Ընտրության մանիֆեստը Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան եւ ԱԶԿ տնտեսական, առողջապահական եւ ներքին քաղաքականության մասին մի շարք երաշխավորումներ են գտնվում: Սակայն, ընտրությունների մանիֆեստը միեւնույն ժամանակ հունիսի 24-ի ընտրություններին Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի ընտրվելու դեպքում, Թուրքիայի արտաքին քաղաքականություններում թիրախներ եւ ղեակվարմանը լույս է արտացոլում:
Ձեզ ենք փոխանցում SETA ուսումնասիրող, գրող Ջան Աջունի թեմայի վերաբերյալ գնահատումները:
Թուրքիայի առաջիկայում արտաքին քաղաքականության կարեւոր առաջնահերթություններից մեկն անշուշտ կլինի ահաբեկության դեմ պայքարը: Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հուլիսի 15-ի հեղաշրջման նախաձեռնությունից հետո կատարած հայտարարությունում ասեց, որ ահաբեկության դեմ պայքարը Թուրքիայի սահմանների ներսում չի սահմանափակվի եւ ահաբեկության աղբյուրին սահմանանց թիրախ ընդունվեց: Նախ Եփրատի վահան գործողությամբ Ազատ Սիրիայի բանակի հետ միասին ԴԵԱՇ-ը Թուրքիայի սահմանից մաքրած Թուրքիայի զինված ուժերը, շարունակ Ձիթենու ճյուղ գործողությամբ Աֆրինը շրջանը մաքրեց ՊԿԿ-ՅՊԳ ահաբեկչական խմբավորումներից: Հատկապես Եփրատի վահան գործողությունը, Թուրքիայի ահաբեկության դեմ պայքարում նոր մոտեցման ճիշտ լինելու մասին է հայտնել: Թուրքիայի ներսում ԴԵԱՇ-ի հարձակումները երկար ժամանակ է արդեն ինչ չի կատարվում:
Միեւնույն ժամանակ Թուրքիայի ներսում ահաբեկության դեմ պայքարի կիրառումներով անվտանգության ուժերի եւ հետախուզական մարմինների աշխատանքներով, մի շարք ահաբեկչական հարձակումներ են կանխվում: Միեւնույն ժամանակ Ձիթենու ճյուղ գործողությամբ ՊԿԿ-ՅՊԳ ահաբեկչական խմբավորման Ամանոսի լեռներով Հաթայի տարածքից ներս մուտքն է կանխվել: Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարած մանիֆեստի ուղությամբ, հունիսի 24-ից հետո ահաբեկության դեմ պայքարում եւս սահմանանց գործողություններ են ակընկալվում: Նաեւ, ահաբեկության դեմ պայքարում Սիրիայի հյուսիսում ՅՊԳ-ՊԿԿ-ի դեմ նոր ռազմական գործողություններ, Թուրքիայի պլանների մեջ են:
Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարած ընտրական մանիֆեստից ելնելով, Թուրքիայի ոչ ոքի տիրությունների չընդունման եւ ոչ ոքի էլ չտիրելու շեշատադրում է: Թուրքիայի այս մոտեցումը արեւմտյան մի շարք երկրներին մտահոգած էլ լինի, իր տարածքում եւ ամբողջ աշխարհում իր շահերն հետապնդող Թուրքիայի անկախ արտաքին քաղաքականությունը շարունակվելու է: Հատկապես Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի որպես Թուրքիան գլոբալ դերակատար սահմանելը, Թուրքիայի այս հարցում թիրախները հստակ պարզում են: Թուրքիան ինչպես որ չի ընդունում որեւէ մեկի տիրությունը, այնպես էլ ինքը չի ցանկանում որեւէ մեկին տիրել: Թուրքիան ոչ թե գաղութատիրել, այլ հարգանքի մեջ եւ օգնության նպատակով Աֆրիկայի քաղաքականությունը, դրա ցուցանիշն է:
Թուրքիայի ազդեցիկ արտաքին քաղաքականության շարունակական լինելու եւ զարգանալու համար Թուրքիայի կախվածությունը նվազեցնելու եւ ռազմավարական կարեւորությունը պետք է բարձրացնի: Այս առումով, Թուրքիայի պաշտպանության արդյունաբերությունը մեծ կարեւորություն է կրում: Այն, որ Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարած ընտրական մանիֆեստը պաշտպանության արդյունաբերության համար էլ շատ կարեւոր: Թուրքիան 2011 թվականից ի վեր պաշտպանության արդյունաբերությունում արտահանումը բարձրացրել է 90 տոկոսով եւ աշխարհում ամենաշատ զենքի արտահանում կատարող պետությունների թվում 18-րդ տեղում է գտնվում: Թուրքիան, պաշտպանության արդյունաբերությունում արտաքին կախվածությունը 80 տոկոսից իջեցրել է 30 տոկոսի:
Թուրքիայի պաշտպանության արդյունաբերության զարգացումը, Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության համար էլ մեծ ազդակ է: Բարեկամ եւ դաշնակից երկրների զենք գնելու համար կարեւոր այլընտրանք է: Թուրքիան Աֆրիկայից ծոցի երկրներ եւ կենտրոնական ասիական երկրներ, զրահապատ մեքենաներ է արտահանում: Թուրքիան, Պակիստանին ԱՏԱԿ ուղաթիռ եւ նավի վաճառքին կից, Կատարին Բայրակտար անունով ՏԲ2 անօդաչու սարք վաճառելը, Թուրքիայի տնտեսության համար կարեւոր է: Հետազոտական աշխատանքները նույնպես շարունակվում եւ դա էլ դրական է ազդում Թուրքիայի արտաքին քաղաքականությանը:
