Օրակարգ - 45
Իրանին ուղված պատժամիջոցներ եւ հավանական արդյունքներ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը, Օբամաի ժամանակ հինգ գումարած մեկ երկրների մասնակցությամբ կայացած միջուկային համաձայնությունը միակողմանի հետ քաշվելուց հետո, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների գանձների վարչությունը, Իրանի դեմ կիրառվելիք պատժամիջոցների առաջին փուլն 7 օգոստոսի գործի դրեց: Իրանին ուղված պատժամիջոցների երկրորդ փուլը, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների գանձների վարչության հայտարարած 180 օրվա ավարտից հետո նոյեմբերի 5-ին սկսեց: Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կողմից հայտարարված պատժամիջոցներն հատկապես Իրանի էներգետիկ, բանկային, բեռնափոխադրային, երաշխավորման ընկերությունների նման բնագավառներն է թիրախ ընդունում:
Ձեզ ենք փոխանցում SETA «քաղաքականություն, տնտեսություն եւ հասարակություն հետազոտող հիմնադրամ» ուսումնասիրող, գրող Ջան Աջունի թեմայի վերաբերյալ գնահատումները:
Միացյալ Նահանգների առաջին փուլում Իրանի նկատմամբ կիրառված պատժամիջոցները `ԱՄՆ դոլարով մուտք գործելու, պետական պարտատոմսեր վաճառելու, ոսկու եւ այլ թանկարժեք մետաղների, մետաղների, ալյումինի, ածուխի, ինչպես նաեւ ուղեւորների կամ մասերի ներմուծման համար: Երկրորդ փուլում, երբ Իրանի ազգային նավթային ընկերությունը, Իրանի նավթային առեւտրի կազմակերպությունը եւ «Ազգային տանկերի» ընկերությունը միջազգային պատժամիջոցներ են կիրառում, տնտեսությունը կկիրառվի նավթի հիման վրա Իրանից նավթի եւ նավթամթերքի պատժամիջոցների կիրառման համար:
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի միջուկային համաձայնագրի դուրս գալու եւ Իրանի դեմ պատժամիջոցների դեմ պատժամիջոցների կարեւորագույն թեմաներից է SWİFT համակարգը, որն ապահովում է էլեկտրոնային փողերի փոխանցումը ամբողջ աշխարհում:
«SWIFT- ը կասեցրել է Իրանի բանկերի որոշակի համակարգ մուտք գործելը», - ասվում է SWIFT- ի կենտրոնի հայտարարության մեջ: Արտահայտությունը օգտագործվում է: Իրանին դիմած կառույցների մեկ այլ նպատակը ֆինանսական հաստատություններն էին: Իրանի կենտրոնական բանկի եւ որոշակի իրանական ֆինանսական հաստատությունների հետ արտասահմանյան ֆինանսական հաստատությունների գործարքները սահմանափակված են: Այն նաեւ հայտարարվել էր Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պետքարտուղարի կողմից, որտեղ արգելված է սեւ ցուցակում ընդգրկվել ավելի քան 700 իրանցիների եւ հաստատությունների պատժամիջոցների համատեքստում:
Չնայած Իրանի դեմ բոլոր պատժամիջոցներին, Սպիտակ տան ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլթոնն ասել է. «Իրանին կկիրառի ավելի քան կիրառվող պատժամիջոցները, որքանով որ մենք չենք կարող սահմանափակվել նախկին նախագահ Բարաք Օբամայի ժամանակահատվածում տված պատժամիջոցների մակարդակով»:
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կողմից կիրառված պատժամիջոցները ժամանակավորապես հայտարարվել են ազատազրկված ութ երկրներից: Չինաստանը, Հնդկաստանը, Իտալիան, Հունաստանը, Թուրքիան, X, Y, Z են այն երկրները ժամանակավորապես ազատվում պատժամիջոցներից:
Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին ուղված հարցին նա պատասխանել է, որ այս պատժամիջոցների հարցում ամեն ինչ Ա-Զ պարզ չէ եւ մենք այս պատժամիջոցներն իրականում ճիշտ չենք համարում: Ըստ մեզ բոլոր պատժամիջոցներն աշխարհի հավասակշռությունը խախտելուն ուղված քայլեր են:
Դրանք հակասում են միջազգային իրավունքի եւ դիվանագիտության նորմերին: Այժմ նա ցանկանում է զգալ համաշխարհային խաղաղության գործընթացը: Ուստի մենք չենք ուզում ապրել իմպերյալ աշխարհում, մենք չենք ուզում ապրել իմպերիալիստական ճնշումներով: Մենք ցանկանում ենք մի աշխարհ, որտեղ մարդիկ ավելի խաղաղ եւ հանգիստ ապրում են այս պահին: Ես ունեմ միջոցներ եւ ուժ, այնպես որ ես ոչինչ չպետք է անեմ: Այս պահին, ԵՄ-ի եւ Եվրամիության գրեթե բոլոր երկրները բարենպաստ չեն վերաբերվում: Նրանք բոլորովին այլ վայրում են »:
Նախագահ Էրդողանը նաեւ ուշադրություն է քաշել Թուրքիայի Իրանից էներգետիկ ներմուծմանը:
-«Պատժամիջոցների հետ կապված մեր դիրքորոշումը միշտ հստակ է: Այն էլ նավթի հետ կապված հարցերի շուրջ մենք միշտ ասել ենք, որ դրանք առանց այլընտրանքային են: Այդ իսկ պատճառով էլ նման պատժամիջոցներին դեմ ենք: Մենք ներկայումս այդ երկրից 10 մլրդ մետր խորանարդ բնական գազ ենք ներմուծում եւ եթե դա չներմուծենք, ապա քաղացիներն ձմռանը կսառենք: Մենք նման բանի չենք համաձայնի, չենք ընդունի»:
Նման կերպ ՌԴ Արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովն հակազդելով նշել է, որ ԱՄՆ-ի Իրանի հանդեպ պատժամիջոցներն անօրինական եւ ՄԱԿ-ի խորհուրդի որոշումների պարզ խախտում են:
Ձեզ փոխանցեցինք SETA «քաղաքականություն, տնտեսություն եւ հասարակություն հետազոտող հիմնադրամ» ուսումնասիրող, գրող Ջան Աջունի թեմայի վերաբերյալ գնահատումները:
