Η αντισεισμική διπλωματία μετά τους σεισμούς

Έχει περάσει ένας μήνας από την καταστροφή του σεισμού στην Τουρκία. Φυσικά, είναι απαραίτητο να αναλυθεί αυτή η καταστροφή από διαφορετικές οπτικές γωνίες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, ψυχολογικών και ακαδημαϊκών θεμάτων. Αν και είναι ήδη πολύ νωρίς για να καταλήξουμε σε ένα ολοκληρωμένο συμπέρασμα, είναι σημαντικό για το αποτέλεσμα του στον τομέα της διπλωματίας.

Μια ανάλυση του καθηγητή Μουράτ Γιεσίλτας, διευθυντή Ερευνών Ασφαλείας στη SETA.

Οι θετικές αντιδράσεις που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση για βοήθεια της τουρκικής κυβέρνησης άρχισαν να ρέουν από σχεδόν κάθε ήπειρο και περιοχή του κόσμου στην Τουρκία. Μέχρι στιγμής, περίπου 100 χώρες έχουν ανταποκριθεί στην καταστροφή της Τουρκίας με τη βοήθεια και ανακοίνωσαν ότι θα συνεχίσουν να συνεργάζονται σε διαφορετικά επίπεδα. Ορισμένα κράτη, όπως το Αζερμπαϊτζάν, η Ουγγαρία, η Ελλάδα και το Ισραήλ, έχουν στείλει αποτελεσματικές ομάδες έρευνας και διάσωσης. Επίσης ορισμένα κράτη όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ και η Ρωσία παρείχαν δημόσια βοήθεια για να βοηθήσουν τους επιζώντες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και πολλά ευρωπαϊκά κράτη έστειλαν ομάδες έρευνας και διάσωσης και υποσχέθηκαν οικονομική βοήθεια. Πολλές αφρικανικές χώρες που δεν μπορούσαν να βοηθήσουν οικονομικά και να παράσχουν βοήθεια σε είδος/μετρητά έκαναν επίσης δηλώσεις ότι μοιράζονται τον πόνο της Τουρκίας. Οι άνθρωποι αυτών των χωρών προσευχήθηκαν για την Τουρκία, η οποία είναι γνωστή ως γενναιόδωρη χώρα για τη βιώσιμη ανθρωπιστική βοήθεια σε παγκόσμια κλίμακα. Επιπλέον, μη κυβερνητικές οργανώσεις από πολλές χώρες, κυρίως μουσουλμανικές χώρες, άρχισαν να οργανώνουν εκστρατείες βοήθειας για την Τουρκία. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πρώτες και πιο αποτελεσματικές προσπάθειες έφτασαν από το Αζερμπαϊτζάν. Το κράτος και ο λαός του Αζερμπαϊτζάν κινητοποιήθηκαν για να στείλουν διάφορα είδη βοήθειας στην Τουρκία. Στη συνέχεια, άρχισαν να έρχονται νέα για βοήθεια από άλλα κράτη όπως το Ουζμπεκιστάν και μουσουλμανικά κράτη όπως το Πακιστάν και το Κατάρ, με τα οποία η Τουρκία βρίσκεται σε στενή συνεργασία. Μια από τις δημόσιες βοήθειες και ομάδες διάσωσης που έφτασαν στην περιοχή της καταστροφής ήταν από την Περιφερειακή Κουρδική Διοίκηση του Ιράκ.Οι κυβερνήσεις και λαοί άλλων μουσουλμανικών χωρών παρείχαν αποτελεσματική βοήθεια στην Τουρκία. Σημαντική υποστήριξη υπήρξε και από δυτικές χώρες. Σχεδόν όλες οι δυτικές χώρες έστειλαν ομάδες διάσωσης σε είδος και σε μετρητά. Μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, η χώρα με τη σημαντικότερη επιρροή ήταν η Ουγγαρία. Μεγάλη επιτυχία στις προσπάθειες διάσωσης σημείωσαν οι ομάδες έρευνας και διάσωσης της Ουγγαρίας, μιας από τις σπάνιες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν στενές σχέσεις με την Τουρκία. Σχεδόν κάθε χώρα της περιοχής έστειλε μηνύματα μοιράζοντας τη θλίψη του τουρκικού λαού και υποσχόμενη βοήθεια. Οι χώρες του Κόλπου όπως το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ παρείχαν ουσιαστική βοήθεια στην καταστροφή του σεισμού. Ο Εμίρης του Κατάρ, Σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι, επισκέφθηκε την Τουρκία και συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και έγινε ο πρώτος ηγέτης που επισκέφτηκε την Τουρκία μετά τους φονικούς σεισμούς. Το κράτος του Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία πρόσφατα, ήταν μια από τις πρώτες χώρες που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση της Τουρκίας για βοήθεια. Έστειλε ομάδα διάσωσης με τη μεγαλύτερη συμμετοχή μετά το Αζερμπαϊτζάν και ανακοίνωσε ότι θα παράσχει επιπλέον βοήθεια εάν χρειαστεί. Ομοίως, η απάντηση της Αιγύπτου είναι αξιοσημείωτη. Οι ηγέτες των δύο χωρών, που πραγματοποίησαν την πρώτη τους απευθείας συνάντηση στην τελετή του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, συναντήθηκαν για δεύτερη φορά. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Σίσι τηλεφώνησε τον Ερντογάν και αυτό το τηλεφώνημα είναι πολιτικά σημαντικό καθώς η διαδικασία εξομάλυνσης της Τουρκίας με την Αίγυπτο είναι η πιο αργή. Είναι επίσης σημαντικό ότι η Αρμενία, η οποία παραδοσιακά είχε μια σύγκρουση με την Τουρκία, έστειλε μια ομάδα διάσωσης και μοιράστηκε μηνύματα ότι μοιράζεται τον πόνο των Τούρκων. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που άνοιξε το συνοριακό πέρασμα Τουρκίας-Αρμενίας εδώ και 35 χρόνια. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα στην αλλαγή των σχέσεων μεταξύ όλων των κρατών ήταν η συμπεριφορά της Ελλάδας. Πρώτα από όλα, η Πρόεδρος της Ελλάδας Κατερίνα Σακελλαροπούλου τηλεφώνησε στον Ερντογάν και του εξέφρασε τα συλλυπητήριά της. Δεύτερον, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τηλεφώνησε στον Ερντογάν και του εξέφρασε τα συλλυπητήριά του. Τρίτον, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επισκέφθηκε την περιοχή του σεισμού και συναντήθηκε με τον ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του. Το τηλεφώνημα που έκανε ο Μητσοτάκης ήταν η πιο σημαντική εξέλιξη. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ερντογάν είχε ανακοινώσει ότι δεν θα συναντηθεί ξανά με τον Μητσοτάκη λόγω των αντιτουρκικών δηλώσεων του στην ομιλία του στις ΗΠΑ, αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια πραγματικά σημαντική εξέλιξη. Το τηλεφώνημα Ερντογάν-Μητσοτάκη είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει σε εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Επίσης, η επιτυχία της ελληνικής ομάδας έρευνας και διάσωσης στη διαδικασία διάσωσης και απομάκρυνσης των συντριμμιών αποκάλυψε διπλωματικά ανεξήγητους δεσμούς. Η αγκαλιά ενός Έλληνα διασώστη με την ελληνική σημαία στο κράνος του και ενός επιζώντος, μικρού παιδιού στον σεισμό με μια τουρκική σημαία στο χέρι θα μείνει στη μνήμη μας ως μια ζεστή φωτογραφία που αντανακλά καθαρά ανθρωπιστικά συναισθήματα. Επιπλέον, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έγινε ο πρώτος ανώτερος ξένος αξιωματούχος που επισκέφτηκε την σεισμόπληκτη περιοχή. Η βοήθεια που εστάλη και τα μηνύματα που δόθηκαν υπογραμμίζουν μια πολύ σαφή και σημαντική αλήθεια: Την ανθρώπινη ανταπόκριση των ανθρώπων κατά τη διάρκεια μιας ανθρωπιστικής κρίσης. Αν και τα κράτη και οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα, συγκρούσεις και πολέμους λόγω διαφορετικών πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών ζητημάτων, παραμερίζουν την εχθρότητα μεταξύ τους και βοηθούν ο ένας τον άλλον δίνοντας έμφαση στην ανθρώπινη διάσταση. Δεύτερον, η παγκόσμια βοήθεια και οι αντιδράσεις έδειξαν πώς οι δραστηριότητες διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας της Τουρκίας αύξησαν τη συμπάθεια προς τη χώρα μας και τον αντίκτυπο της ανθρωπιστικής διπλωματίας της Τουρκίας. Φυσικά, η Τουρκία και ο τουρκικός λαός βοηθούν τα κράτη και τους λαούς που έχουν ανάγκη σε δύσκολες στιγμές χωρίς να περιμένουν αντάλλαγμα, αλλά είδαμε πώς αυτή η ανθρωπιστική βοήθεια μετατρέπεται σε de facto δύναμη όταν έρθει η ώρα.