مهمترین رویدادهای تاریخی در عرصه جهان در روز 15-م ماه نوامبر

در سال ۱۵۳۲ اشغالگران اسپانیایی امپراطور اینکا را به اسارت گرفتن و این آغاز شد برای نابودی تمدن عظیم اینکا و قتل عامهای خونین صدها هزار نفر انسان به جرم الحاد و شورش و بدویت.

در سال ۱۷۱۷ ژان لروند دالامبر، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی متولد شد.

در سال ۱۳۱۵ در تصادم مورگارتن، سوییسیها بر خاندان هابسبورگ پیروز شدند.

در سال۱۶۳۰ یوهانس کپلر دانشمند و ریاضیدان و ستاره‌شناس سرشناس آلمانی درگذشت.

در سال ۱۶۳۸ اردوی عثمانی بغداد را محاصره کرد.

در سال ۱۷۱۷ دالامبر ریاضی‌دان بزرگ فرانسوی چشم به جهان گشود.

در سال ۱۷۳۸ ویلیام هرشل، ستاره‌شناس انگلیسی متولد شد.

در سال ۱۸۸۹ رژیم سلطنتی در برزیل سقوط کرد و به جای آن نظام جمهوری اعلام گردید.

در سال ۱۸۹۱ اروین رومل، ژنرال آلمان نازی دیده به جهان گشود.

در سال ۱۹۱۴ ستارخان که نام و یاد وی با آزادی و آزادگی در تاریخ معاصر ایران گره خورده است، در تهران به شهادت رسید. در شب عید نوروز سال ۱۳۲۸ق، جمعیت زیادی از مردم و رجال شهر از جمله یپرم ارمنی برای وداع با ستارخان و باقرخان جمع شدند و آنان درمیان هلهله جمعیت از منزل خود بیرون آمدند و به سوی تهران حرکت کردند. هدف نو حکومتیان به ظاهر تجلیل از ستارخان و باقرخان و در واقع کنترل آذربایجان و خلع سلاح مجاهدین تبریز بود.آنان محل باغ اتابک (محل فعلی سفارت روسیه) را به اسکان ستارخان و یارانش و محل عشرت آباد را به باقرخان و همرزمانش اختصاص دادند. پس از چند روزی که نیروهای هر دو طرف در محل‌های تعیین شده اسکان یافتند مجلس طرحی را تصویب نمود که به موجب آن تمامی مجاهدین و مبارزین غیرنظامی از جمله افراد ستارخان و خود او می‌بایست سلاح‌های خود را تحویل دهند.به این ترتیب دولت وقت طی جلسه ای در مجلس شورای ملی از عموم مجاهدین خواست که اسلحه های خود را ظرف ۴۸ ساعت پس از انتشار آگهی دولت به مأمورین نظمیه یا لشکر تحویل دهند که در غیر این صورت تنبیه می شوند. ستارخان و باقرخان در وهله اول و سایر سران مجاهدین بعد از توصیه های فرماندهان خود، در وهله دوم با این امر موافقت کردند.این تصمیم به دلیل بروز حوادث ناگوار و ترور مرحوم سید عبدالله بهبهانی و میرزاعلی محمدخان تربیت از سران مشروطه گرفته شده بود.اما چون مسئله خلع سلاح پیشنهاد دولت روس و انگلیس بود عده ای از سران مجاهد از تحویل اسلحه خودداری کردند.بنابراین یاران ستارخان که می دیدند دیگران به راحتی اسلحه در دست دارند و کسی از آنان نمی خواهد که سلاحشان را تحویل دهند از پذیرفتن این امر خودداری کردند. ضمن اینکه مجاهدین نسبت به عملکرد حاکمان جدید و چگونگی نیات انان با تردید می نگریستند.به تدریج مجاهدین دیگری که با این طرح مخالف بودند به ستارخان و یارانش پیوستند و این امر موجب هراس دولت مرکزی شد.سردار اسعد که وابسته به انگلستان بود به ستارخان پیغام داد که “به سوگندی که در مجلس خوردید وفادار باشید و از عواقب وخیم عدم خلع سلاح عمومی بپرهیزید.”، اما باز یاران ستارخان راضی به تحویل سلاح نشدند. دولتیان راه تزویر در پیش گرفتند و ستارخان را از پارک اتابک (محل سکونت وی و دیگر مجاهدان آذربایجان) به مهرآباد دعوت کردند. مأمورین دولت از دربانان پارک خواستند که موضوع دعوت ستارخان به گوش مجاهدین نرسد.اما مجاهدین از این امر مطلع شده، دسته دسته به پارک اتابک هجوم آورده و شور و غوغا در پارک برپا کردند.مجاهدین اجتماع کننده در پارک اتابک نسبت به اعمال تبعیضی دولت در اجرای قانون منع اسلحه اعتراض نمودند. ستارخان و باقرخان نیز که از پیمان شکنی یاران قدیمی (سردار اسعد و یفرم ارمنی) و رقبای کنونی خود و همچنین رفتار دولت ناراضی بودند اعتراض کردند.ایستادگی مجاهدین در پارک اتابک مأمورین دولتی را به مبارزه کشاندهو پس از گفتگوی بسیار قرار شد مجاهدین اسلحه خود را تحویل دولت دهند، مشروط بر اینکه نیمی از حقوق پس افتاده مجاهدین را دولت بپردازد و نیم دیگر را ستارخان تضمین کرد که پس از چندی بپردازد.بعدازظهر اول شعبان ۱۳۲۸ق قوای دولتی، که در مجموع سه هزار نفر می‌شدند به فرماندهی یپرم ارمنی، رئیس نظمیه وقت باغ اتابک را محاصره کردند و پس از چندبار پیغام، هجوم نظامیان به باغ صورت گرفت و جنگ بین قوای دولتی و مجاهدین آغاز گشت. در این موقع بختیاریهای هوادار سردار اسعد از بیرون به پارک حمله بردند.در این جنگ قوای دولتی از چند عراده توپ و تعدادی مسلسل شصت تیر استفاده کردند و به فاصله ۴ ساعت ۳۰۰ نفر از افراد حاضر در باغ کشته، صدها تن مجروح و صدها تن دیگر بازداشت شدند. ستارخان که از این حمله ناباوارنه به شدت شوکه شده بود و مدام می گفت “به خاطر چند اسلحه مجاهد کشی و برادر کشی راه انداختند” راه پشت بام را در پیش گرفت، اما در مسیر پله‌ها در یکی از راهروهای عمارت، تیری به پایش اصابت کرد و مجروح شد و قادر به حرکت نگردید. به این ترتیب وی در روز اول شعبان سال ۱۳۲۸ قمری، برابر با ۱۶ مرداد ماه سال ۱۲۸۹ شمسی و مطابق با ۸ اوت سال ۱۹۱۰ میلادی، پس از مشاهده فاجعه قتل عام ۴۰۰ تن و اسارت و زخمی شدن صدها تن دیگر از مجاهدان آذربایجانی در پارک اتابک تهران، توسط اردوی دولتی به ریاست یپرم ارمنی، از ناحیه پا زخمی شد. اندکی بعد قوای دولتی او را دستگیر کردند و تحت فشار دوستان ستارخان و افکار عمومی، به منزل صمصام‌السلطنه بردند و خود و اتباعش ناچار به خلع سلاح شدند.بعد از این وقایع، ستارخان خانه نشین شد و با یاری دوستانش، پزشکان حاذق برای مداوای پای او تمام تلاش خود را کردند، اما معالجات به جایی نرسید و سردار ملی، فاتح مشروطیت و جانفشان راه آزادی، در تاریخ ۲۸ ذی الحجه ۱۳۳۲هـ. ق (۲۵ آبان ۱۲۹۳ش/ ۱۶ نوامبر ۱۹۱۴م) به دلیل قانقاریای ناحیه پا و در تهران و در حسرت تبریز  به شهادت رسید .سردار ملی، سرانجام در روز ۲۸ ذیحجه سال ۱۳۳۲ قمری، برابر با ۲۵ ابان ماه سال ۱۲۹۳ شمسی، مطابق با ۱۶ نوامبر سال ۱۹۱۴، پس از چهار سال حصر، در اثر عفونت پا در غربت و تنهایی و در حسرت تبریز، در ۴۸ سالگی، دیده از دنیای عهدشکنان فروبست و پیکر فرتوتش، در باغ طوطی حرم حضرت شاه عبدالعظیم شهر ری، به امانت سپرده شد. سالها است که خانواده، بسیاری از مردم آذربایجان و حتی برخی از علمای قم، با انتشار وصیت نامه، طومار و فتوای ضرورت عمل به وصیت نامه، خواستار انتقال پیکر آن مبارز کبیر، از تهران به جوار آرامگاه همرزمش، باقرخان سالار ملی در باغ طوبائیه تبریز هستند.شهادت ستارخان که به سبب شهرتش در غرب به گاریبالدی شرق معروف شده بود صرفا به معنی کشته شدن یک قهرمان نبود بلکه در واقع مرگ جوانمردی، آزادیخواهی و حکومت قانون در ایران ان روز بود.مزار شریف وی بصورتی غریبانه در باغ طوطی حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری واقع است. نوادگان او چندین مرتبه سعی نمودند با کسب مجوزهای لازم، پیکر وی را به تبریز منتقل کنند که تاکنون موفق به اینکار نشده اند. در سالهای پیش همزان با سالروز شهادتش جمع کثیری از اهالی آذربایجان و دیگر دوستداران وی بر سر مزارش حاضر می شدند که گویا در سالهای اخیر با مشکلات امنیتی روبرو شده و دیگر قادر به حضور انبوه بر سر مزار وی نیستند. سامی سردار ملی نتیجه ستارخان می گوید: ستارخان در غربت خیلی مظلوم واقع شده است.در مورد بازسازی قبر آن مرحوم و ساخت مقبره و یا انتقال شرعی قبر آن مرحوم در تبریز بارها صحبت شده و وعده هایی داده شده است ولی افسوس تا به حال عملکردی مشاهده نشده است." از زندگی ستارخان که 11 ماه تبریز را در برابر محاصره مستبدین رهبری کرد روایت سوزناکی نقل شده است. این روایت از زبان شیرمرد ازادی مشرق زمین، به این شرح نقل شده است: من هیچوقت گریه نمیکردم، چون اگر اشک می ریختم آذربایجان شکست میخورد و اگر آذربایجان شکست میخورد، ایران زمین میخورد. اما در مشروطه دوبار در یک روز اشک ریختم، حدود نه ماه بود که تحت فشار بودیم، بدون غذا بدون لباس. از قرارگاه آمدم بیرون، چشمم به یک زن افتاد با یک بچه در بغلش، دیدم که بچه از بغل مادرش پایین آمد و چهار دست و پا رفت بطرف بوته علف، علف را از ریشه درآورد و از شدت گرسنگی شروع کرد خاک ریشه ها را خوردن، با خودم گفتم الان مادر آن بچه مرا فحش می دهد و میگوید لعنت به ستارخان که ما را به این روز انداخته! اما مادر کودک آمد طرفش و بچش را بغل کرد و گفت عیبی ندارد فرزندم. خاک میخوریم اما خاک نمی دهیم و من برای بار دوم اشکم سراریز شد.( توپراقین ساتمادى، شرفین ساتمادى، ديلين ساتمادى، اونا خاطير آدى باتمادی). اما این تنها ستارخان نیست که در غربت مظلوم واقع شده است. مزار شریف شیخ محمد خیابانی نیز در همان باغ طوطی و اندکی دورتر از مزار شریف ستارخان قرار دارد. او نیز در غربت ارمیده است.در این میان سرنوشت باقرخان سالار ملی نیز به همان دردناکی تقدیر ستارخان سردار ملی بود.سالار ملی بعد از فاجعه قتل عام خونین پارک اتابک در تهران منزوی می‌زیست تا قضیه مهاجرت پیش آمد. وی همراه مهاجرین حرکت نمود و شبی در نزدیکی قصر شیرین عده‌ای از عشایر کرد به او و همراهانش حمله کرده و او را بقتل رساندند. مرگ باقرخان به همراه هجده نفر از یاران و همراهانش در محرم ۱۳۳۵ قمری آبان ۱۲۹۵ خورشیدی به دست یکی از اشرار معروف کردهای قصرشیرین به نام محمد امین طالبانی  صورت گرفت که به قصد تصاحب اسب و وسائل مهمانان خود را داشت.در سال ۱۹۲۰ در سال ۱۹۲۰ نخستین اجلاس جمعیت ملل در شهر ژنو سوییس برگزار گردید.

در سال ۱۹۳۷ سید رضا به همراه ۶ تن دیگر به دلیل عصیان درسیم اعدام شدند.

در سال ۱۹۴۱ آلمان نازی علیه ارتش سرخ شوروی برای تصرف مسکو وارد عمل شد.

در سال ۱۹۴۵ ونزوئلا به سازمان ملل متحد پیوست.

در سال ۱۹۶۷ در پی حمله دسته های مسلح یونانی تبار به سه روستای ترک نشین در جزیره قبرس، ۲۸ ترک کشته و بیش از ۲۰۰ تن دیگر ناپدیر شدند.

در سال ۱۹۶۹ بیش از ربع میلیون انسان در واشنگتن دی سی علیه حضور آمریکا در جنگ ویتنام تظاهرات اعتراض آمیز برگزار کردند.
در سال ۱۹۸۱ آیت الله علامه سید محمدحسین طباطبایی ، مفسر قرآن کریم در قم چشم از جهان فروبست.

در سال ۱۹۸۳ جمهوری ترک قبرس شمالی  تاسیس شد.

در سال ۱۹۸۸ شوروی، شاتل فضایی بدون سرنشین خود را به مدار زمین فرستاد و بازگرداند.

در سال ۱۹۹۸ علامه محمدتقی جعفری در قم درگذشت.

در سال ۱۹۸۸ تورگوت اوزال نخست وزیر ترکیه، اعلام کرد آنکارا دولت فلسطین را به رسمیت می شناسد.
در سال ۲۰۰۳ به دنبال حمله تروریستی به دو کنیسه در استانبول ۲۵ تن کشته شدند.

در سال ۲۰۰۶ مایکل جکسون برای آخرین بار در زندگی‌اش بر روی صحنه رفت و جایزهٔ الماس را از مراسم جوایز موسیقی جهان دریافت کرد.

در سال ۲۰۰۹ کانال تی آر تی موزیک وارد پخش شد.

در سال ۲۰۱۱ عباس بارز، شاعر آذربایجانی درگذشت.