TRT dönya balaların cıydı

23nçe aprel milli möstäqillek häm balalar bäyräme – Böyek Millät Mäcleseneñ açılış yıllığı bulğan 23nçe apreldä qotlanğan Törkiyä Cömhüriyäteneñ milli bäyräme. Här 23nçe aprel könne Milli möstäqillek häm balalar bäyräme böten dönya balaları belän bergä qotlana.

Bu bäyräm – Böyek Millät Mäcleseneñ açılışı belän 1920nçe yılnıñ 23nçe aprel könne tormışqa aşırılğan milli möstäqillekneñ simvolı.

Dürt yıl däwam itkän Berençe Bötendönya suğışınnan soñ Ğosmanlı imperatorlığı da saflarına quşılğan İttifaq däwlätläre ciñelde. Suğış qağidälärenä kürä, Ğosmanlı İmperatorlığı da ciñelgän bulıp sanaldı. Böten il inglizlär, frantsuzlar, greklar, italiannar tarafınnan büleşelde.

Mostafa Kemal Paşa Milli azatlıq suğışın başlatu öçen İstanbuldan Samsunğa 1919nçı yılnıñ 19nçı may könne kilde. Samsunnan Amasyağa, annan Ärzurumğa häm Sivasqa kitte. Sivas häm Ärzurumda kongresslar cıydı. Mostafa Kemal Paşa xakimiyätneñ millättä buluına ışana ide. Şuşı ışanu belän "Millätne qabat millätneñ ğayrätlänüe häm qararı qotqaraçaqtır. Berdänber xakimiyät bar, ul da bulsa milli möstäqillekter” nigezen alğa sörde.

İstanbul yawlap alınğannan öç könnän soñ Atatörek 1920nçe yılnıñ 19nçı mart könne belderge bastırdı. Beldergedä "ğädättän tış wäqälätlärgä iyä parlamentnıñ Ankarada cıyılaçağı, parlamentqa keräçäk äğzalärneñ niçek saylanaçağı, saylawnıñ iñ soñ 15 kön eçendä ütkärelüe zarurlığı” töğäyen häm qatği süzlär belän äytelä.

İlneñ dürt ber yağınnan saylanıp kilgän wäkillär Ankarada 1920nçe yılnıñ 23nçe aprel könne cıyıldı. Törkiyä Böyek Millät Mäclese tüşäme astında berençe cıyılışların ütkärgän 115 xalıq ışanıçlısı qabul itkän qararlar – Parlamentnıñ daimi bulaçağın, İstanbul xökümäteneñ yuq dip isäplänelüen, millät möstäqillegenä, xakimiyätenä nigezlängän yaña ber citäkçelekneñ tözelüen kürsätä ide.

Berençe Törkiyä Böyek Millät Mäclese – köçen xalıqtan aluçı xalıq parlamentı ide. Üzgä töşençälärgä iyä xalıq ışanıçlılarınnan tora ide. Parlamenttağı urtaq töşençä – ilneñ yawdan qotqarıluı ide.

Törkiyä, törek milläte iñ elek Parlamentın qora, soñınnan yäş ber däwlätne, Törkiyä däwläten, annan soñ 1923nçe yılnıñ 29nçı üktäbr könne aña “respublika” sıyfatın birep, Törkiyä Cömhüriyäte däwläten tözi.

Atatörek 1924nçe yılnıñ 23nçe aprel könne “23nçe aprel” köneneñ bäyräm bularaq qotlanuı qararına kilä. Şuşı waqıttan 5 yıl uzğaç 1929nçı yılnıñ 23nçe aprel könne Atatörek bu bäyrämne balalarğa büläk itä. 23nçe aprel berençe tapqır 1929nçı yılda “Balalar bäyräme” bularaq ta qotlana başlıy.

Atatörekneñ balalarğa bulğan söyüeneñ öleşe zur. Alarnı yäş Törkiyä Cömhüriyäteneñ kiläçäge häm möstäqillekneñ ışanıçı bularaq kürä ide. 1935nçe yılğa xätle "Xakimiyät-i Milliyä" iseme belän qotlanğan bäyräm 1935nçe yılnıñ 27nçe may könne "Milli möstäqillek häm balalar bäyräme” isemen aldı.

TRT Törkiyä teleradiokompaniyäse UNESCOnıñ 1979nçı yılnı Balalar yılı dip iğlan itüennän soñ, Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyrämen başlatıp, bäyrämne xalıqara däräcägä kütärde. TRT tarafınnan böten dönya balaların qoçaqlawnı maqsat itkän proyektnıñ qabul itelüe belän dä TRT Xalıqara 23nçe aprel balalar cıyınınıñ berençese biş ilneñ qatnaşuında başqala Ankarada oyıştırıldı. Bu illär: Sovet Sotsialistik Cömhüriyätlär Berlege SSSR, Ğiraq, İtaliya, Rumıniya häm Bolgariya ide.

TRT Xalıqara 23nçe aprel cıyını “İldä tınıçlıq, dönyada tınıçlıq” şiğare belän här yıl yaqınça 40 il qatnaşuında ütkärelä. Bügengä çaqlı 110 törle il qatnaşqan bäyrämgä cämğise 20 meñnän kübräk bala kilde. 1979nçı yıldan ikemeñençe yılğa xätle başqala Ankarada, annan soñğı yıllarda isä İstanbul, Antalya, İzmir, Bursa, Konya kebek Törkiyäneñ törle zur şähärlärendä qotlandı.

Bıyıl 36nçısı oyıştırılğan TRT Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyräme Törkiyäneñ 6nçı zur qalası Gaziantäptä ütkärelä.

Cıyınğa yäşläre yaqınça 10 belän 13 arasında bulğan 13 bala häm 2 citäkçedän torğan törkemnär çaqırıldı. Bäyrämdä qatnaşuçı çit il balaları Törkiyäne häm törek mädäniyäten tağın da yaqınnan tanıy aluı maqsatı belän Gaziantäp gubernatorlığınıñ vilayät milli mäğärif mödirlegeneñ öleş kertüe belän saylap alınğan ğailälärneñ öyendä qunaq itelä.

Bäyräm cıyını atnalığı buyı Gaziantäp xalqı üzlären şatlanıp qabul itkän qunaq il balaları iñ elek cıyın ütkärelgän vilayätneñ başlığı (gubernatorı) häm şähär xakimiyäte başlığı (şähär merı) yanına bardı, soñınnan bu bäyrämne üzlärenä büläk itkän olı yulbaşçı Atatörekneñ başqala Ankarada urnaşqan Anıtkäberendä buldı, İlbaşı, Premyer-ministr, Parlament başlığı häm TRT ğomum mödire belän oçraştı.

TRT balalar kanalı oyıştırğan ”36nçı TRT xalıqara 23nçe aprel balalar cıyını” bıyıl da syurpriz çaraları häm “balalar ile” belän 16nçı-23nçe aprel könnäre aralığında Gaziantäp äkiyät parkında balalarıbıznıñ küñelen açuın däwam itä.

16nçı-23nçe aprel könnärendä ütkärelüçe Bäyräm cıyını atnalığı Bäyräm yöreşe-paradı belän başladı. Yöreştä qunaq törkemnär kiygän tösle qıyäfätläre belän üz muzıkal-biyüle tamaşaların täqdim itte.

Küp sandağı çara belän ber rättän TRT 36nçı xalıqara 23nçe aprel balalar bäyrämeneñ däw maxsus programmasında böten illär qatnaşuında iskitkeç ber tamaşa oyıştırıla. Turıdan-turı tapşırıluçı şuşı programmada Törkiyä häm dönya balaları cıyılışıp, bu urtaq söyeneçne täqdir itä.

TRT 36nçı Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyräme tämamlanğan häm dönya balaları illärenä ozatılğan çaqta bıyılğı oçraşular häm tamaşalar daimi räweştä xäterlärendä qalır, dip ışanabız. İllärenä qaytqan qunaq balalarnıñ kiläçäktä dä biredäge bağlanışların däwam itteräçägen häm Törkiyäneñ “Mädaniyät ilçese” bulaçağın, dönyanıñ bügenge köndä tağın da kübräk ixtıyac xis itkän söyü toyğısınıñ häm tınıçlıq añlayışınıñ wäkilenä äylänäçägen ömet itäbez.

94 yıl elek törek milläteneñ möstäqillege yulında yasalğan berençe adım – bügen böten dönya balalarınıñ bäyräme bularaq qotlana. Tınıçlıq, duslıq, qärdäşlek toyğıları çın küneldän urtaqlaşılğan başqa 23nçe aprel milli möstäqillek häm balalar bäyrämnärendä oçraşu ömete belän.

23nçe aprel milli möstäqillek häm balalar bäyräme – Böyek Millät Mäcleseneñ açılış yıllığı bulğan 23nçe apreldä qotlanğan Törkiyä Cömhüriyäteneñ milli bäyräme. Här 23nçe aprel könne Milli möstäqillek häm balalar bäyräme böten dönya balaları belän bergä qotlana.

Bu bäyräm – Böyek Millät Mäcleseneñ açılışı belän 1920nçe yılnıñ 23nçe aprel könne tormışqa aşırılğan milli möstäqillekneñ simvolı.

Dürt yıl däwam itkän Berençe Bötendönya suğışınnan soñ Ğosmanlı imperatorlığı da saflarına quşılğan İttifaq däwlätläre ciñelde. Suğış qağidälärenä kürä, Ğosmanlı İmperatorlığı da ciñelgän bulıp sanaldı. Böten il inglizlär, frantsuzlar, greklar, italiannar tarafınnan büleşelde.

Mostafa Kemal Paşa Milli azatlıq suğışın başlatu öçen İstanbuldan Samsunğa 1919nçı yılnıñ 19nçı may könne kilde. Samsunnan Amasyağa, annan Ärzurumğa häm Sivasqa kitte. Sivas häm Ärzurumda kongresslar cıydı. Mostafa Kemal Paşa xakimiyätneñ millättä buluına ışana ide. Şuşı ışanu belän "Millätne qabat millätneñ ğayrätlänüe häm qararı qotqaraçaqtır. Berdänber xakimiyät bar, ul da bulsa milli möstäqillekter” nigezen alğa sörde.

İstanbul yawlap alınğannan öç könnän soñ Atatörek 1920nçe yılnıñ 19nçı mart könne belderge bastırdı. Beldergedä "ğädättän tış wäqälätlärgä iyä parlamentnıñ Ankarada cıyılaçağı, parlamentqa keräçäk äğzalärneñ niçek saylanaçağı, saylawnıñ iñ soñ 15 kön eçendä ütkärelüe zarurlığı” töğäyen häm qatği süzlär belän äytelä.

İlneñ dürt ber yağınnan saylanıp kilgän wäkillär Ankarada 1920nçe yılnıñ 23nçe aprel könne cıyıldı. Törkiyä Böyek Millät Mäclese tüşäme astında berençe cıyılışların ütkärgän 115 xalıq ışanıçlısı qabul itkän qararlar – Parlamentnıñ daimi bulaçağın, İstanbul xökümäteneñ yuq dip isäplänelüen, millät möstäqillegenä, xakimiyätenä nigezlängän yaña ber citäkçelekneñ tözelüen kürsätä ide.

Berençe Törkiyä Böyek Millät Mäclese – köçen xalıqtan aluçı xalıq parlamentı ide. Üzgä töşençälärgä iyä xalıq ışanıçlılarınnan tora ide. Parlamenttağı urtaq töşençä – ilneñ yawdan qotqarıluı ide.

Törkiyä, törek milläte iñ elek Parlamentın qora, soñınnan yäş ber däwlätne, Törkiyä däwläten, annan soñ 1923nçe yılnıñ 29nçı üktäbr könne aña “respublika” sıyfatın birep, Törkiyä Cömhüriyäte däwläten tözi.

Atatörek 1924nçe yılnıñ 23nçe aprel könne “23nçe aprel” köneneñ bäyräm bularaq qotlanuı qararına kilä. Şuşı waqıttan 5 yıl uzğaç 1929nçı yılnıñ 23nçe aprel könne Atatörek bu bäyrämne balalarğa büläk itä. 23nçe aprel berençe tapqır 1929nçı yılda “Balalar bäyräme” bularaq ta qotlana başlıy.

Atatörekneñ balalarğa bulğan söyüeneñ öleşe zur. Alarnı yäş Törkiyä Cömhüriyäteneñ kiläçäge häm möstäqillekneñ ışanıçı bularaq kürä ide. 1935nçe yılğa xätle "Xakimiyät-i Milliyä" iseme belän qotlanğan bäyräm 1935nçe yılnıñ 27nçe may könne "Milli möstäqillek häm balalar bäyräme” isemen aldı.

TRT Törkiyä teleradiokompaniyäse UNESCOnıñ 1979nçı yılnı Balalar yılı dip iğlan itüennän soñ, Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyrämen başlatıp, bäyrämne xalıqara däräcägä kütärde. TRT tarafınnan böten dönya balaların qoçaqlawnı maqsat itkän proyektnıñ qabul itelüe belän dä TRT Xalıqara 23nçe aprel balalar cıyınınıñ berençese biş ilneñ qatnaşuında başqala Ankarada oyıştırıldı. Bu illär: Sovet Sotsialistik Cömhüriyätlär Berlege SSSR, Ğiraq, İtaliya, Rumıniya häm Bolgariya ide.

TRT Xalıqara 23nçe aprel cıyını “İldä tınıçlıq, dönyada tınıçlıq” şiğare belän här yıl yaqınça 40 il qatnaşuında ütkärelä. Bügengä çaqlı 110 törle il qatnaşqan bäyrämgä cämğise 20 meñnän kübräk bala kilde. 1979nçı yıldan ikemeñençe yılğa xätle başqala Ankarada, annan soñğı yıllarda isä İstanbul, Antalya, İzmir, Bursa, Konya kebek Törkiyäneñ törle zur şähärlärendä qotlandı.

Bıyıl 36nçısı oyıştırılğan TRT Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyräme Törkiyäneñ 6nçı zur qalası Gaziantäptä ütkärelä.

Cıyınğa yäşläre yaqınça 10 belän 13 arasında bulğan 13 bala häm 2 citäkçedän torğan törkemnär çaqırıldı. Bäyrämdä qatnaşuçı çit il balaları Törkiyäne häm törek mädäniyäten tağın da yaqınnan tanıy aluı maqsatı belän Gaziantäp gubernatorlığınıñ vilayät milli mäğärif mödirlegeneñ öleş kertüe belän saylap alınğan ğailälärneñ öyendä qunaq itelä.

Bäyräm cıyını atnalığı buyı Gaziantäp xalqı üzlären şatlanıp qabul itkän qunaq il balaları iñ elek cıyın ütkärelgän vilayätneñ başlığı (gubernatorı) häm şähär xakimiyäte başlığı (şähär merı) yanına bardı, soñınnan bu bäyrämne üzlärenä büläk itkän olı yulbaşçı Atatörekneñ başqala Ankarada urnaşqan Anıtkäberendä buldı, İlbaşı, Premyer-ministr, Parlament başlığı häm TRT ğomum mödire belän oçraştı.

TRT balalar kanalı oyıştırğan ”36nçı TRT xalıqara 23nçe aprel balalar cıyını” bıyıl da syurpriz çaraları häm “balalar ile” belän 16nçı-23nçe aprel könnäre aralığında Gaziantäp äkiyät parkında balalarıbıznıñ küñelen açuın däwam itä.

16nçı-23nçe aprel könnärendä ütkärelüçe Bäyräm cıyını atnalığı Bäyräm yöreşe-paradı belän başladı. Yöreştä qunaq törkemnär kiygän tösle qıyäfätläre belän üz muzıkal-biyüle tamaşaların täqdim itte.

Küp sandağı çara belän ber rättän TRT 36nçı xalıqara 23nçe aprel balalar bäyrämeneñ däw maxsus programmasında böten illär qatnaşuında iskitkeç ber tamaşa oyıştırıla. Turıdan-turı tapşırıluçı şuşı programmada Törkiyä häm dönya balaları cıyılışıp, bu urtaq söyeneçne täqdir itä.

TRT 36nçı Xalıqara 23nçe aprel balalar bäyräme tämamlanğan häm dönya balaları illärenä ozatılğan çaqta bıyılğı oçraşular häm tamaşalar daimi räweştä xäterlärendä qalır, dip ışanabız. İllärenä qaytqan qunaq balalarnıñ kiläçäktä dä biredäge bağlanışların däwam itteräçägen häm Törkiyäneñ “Mädaniyät ilçese” bulaçağın, dönyanıñ bügenge köndä tağın da kübräk ixtıyac xis itkän söyü toyğısınıñ häm tınıçlıq añlayışınıñ wäkilenä äylänäçägen ömet itäbez.

94 yıl elek törek milläteneñ möstäqillege yulında yasalğan berençe adım – bügen böten dönya balalarınıñ bäyräme bularaq qotlana. Tınıçlıq, duslıq, qärdäşlek toyğıları çın küneldän urtaqlaşılğan başqa 23nçe aprel milli möstäqillek häm balalar bäyrämnärendä oçraşu ömete belän.