ت.ر.ت-نین تاریخی
ت‌رت‌نین تاریخی
تورکیه رادیو تلویزیون قورومو (ت‌رت)، دؤولت آدینا رادیو و تلویزیون یایین‌لارینی گرچکلشدیرمک آماجایلا، 01 می 1964ده، اؤزل یاسایلا اؤزارک توزل(حقوقی) بیر کیملیگه صاحب اولاراق قورولدو. 1972ده‌کی آنایاسا دییشیکلیکلری ایله قوروم “طرفسیز” بیر قامو اقتصادی قورولوش اولاراق تانیملاندی.
1982 آنایاساسی حوکوملری دوغرولتوسوندا 1984 ایلینده تورکیه رادیو و تلویزیون قانونو یئنی‌دن دوزنلندی. اویدو یایین‌لاری‌نین 1986دان سونرا، تورکیه‌یه یؤنه‌لیک یایین یاپان اؤزل تلویزیون‌لارین اورتایا چیخماسی، ت‌رت‌نین 1990 ایلینه قدر سورن تلویزیون یایین‌لاری اوزرینده‌کی تک‌الینی(انحصارینی) اورتا‌دان قالدیریلدی.
آنایاسانین 133.جو ماده‌سی‌نین 1993ده دییشدیریلمه‌سیله اؤزل رادیو و تلویزیون یایین‌لاری سربست بوراخیلیرکن، ت‌رت‌نین اؤزارکلیگی یئنی‌دن تاسیس ائدیلدی. ت‌رت بوگون، اؤزارکلیگی و طرفسیزلیگی آنایاسادا حوکمه باغلانان، رادیو و تلویزیون ایله بوتون مئدیا آراجلاریندان یایین یاپان قامو خدمتی یایینچی‌سی اولاراق خدمت وئرمکده‌دیر.
تورکیه رادیو تلویزیون قورومونون قورولوشون‌دان داها اؤنجه، ایلک کز تورک تئل‌سیز تلفن آ.ش.یه باغلی اولاراق گرچکلشدیریلن رادیو یایین‌لاری 1964ده ت‌رت چاتی‌سی آلتیندا توپلاندی. 06 می 1927ده یایینا باشلایان ایستانبول رادیوسونون آردین‌دان 1928 ایلینده آنکارا رادیوسو ایلک یایین‌لارینی یاپدی. آنکارا و ایستانبول رادیولاری 08 سپتامبر 1936 تاریخینده پست تلگراف تشکیلاتینا وئریلدی. بوندان سونرا وئریجی‌سی گوجلندیریلن آنکارا رادیوسو 28 اکتبر 1938ده رسما ایشلتمه‌یه آچیلدی. اکتبر 1938ده یایین‌لارینا آرا وئرن ایستانبول رادیوسو، 19 نوامبر 1949دا یایین هحیاتینا گئری دؤندو. 2.جی دونیا ساواشی ایله بیرلیکده رادیولار یئنی قورولان مطبوعات عموم مودورلویونه (باسین یایین و توریزم/انفورماسیون گئنل مودورلویو) باغلاندی. 1950ده یایین حیاتینا ایزمیر بلدیه‌سینه باغلی اولاراق باشلایان ایزمیر رادیوسو، 1953دن اعتیبارا مطبوعات عموم مودورلویو بونیه‌سینده یایین‌لارینی سوردوردو.
1960دان سونرا سککیز ائلده ائل رادیولاری قورولدو. رادیو یایین‌لاری‌نین یؤنتیمی‌نین اؤزارک و طرفسیز بیر قامو اقتصادی قورولوشو اولاراق دوزنلنمه‌سینی اؤنگؤرن 1961 آنایاساسی اساسیندا، 1964 ایلینده 359 ساایلی یاسایلا ت‌رت بونیه‌سینده دوام ائدن رادیو یایین‌لاری، وریجیلری‌نین گوجلندیریلمه‌سی ایله داها گئنیش کوتله‌لره و آلانا اولاشدی. 1974 ایلینده، ت‌رت‌نین مرکز و بؤلگه رادیولاری‌نین بیرلشدیریلمه‌سیله ت‌رت-1، ت‌رت-2 و ت‌رت-3 رادیو یایین‌لاری اولوشدورولدو.
تلویزیون یایین‌لاری ایسه، 31 ژانویه 1968ده تورکیه‌نین ایلک دنه‌مه تلویزیون یایینی آنکارادا مدحت پاشا ایستودیوسوندا محمود تالی اؤنگؤرن‌ین آچیلیش دانیشماسیلا باشلادی. هفته‌ده 3 گون، اوچ ساعات اولاراق باشلایان دنه‌مه یایین‌لاری 1 ایل سونرا هفته‌ده 4 گونه چیخدی. 1970ده ایزمیر تلویزیونو، آردین‌دان 1971ده ایستانبول تلویزیونو فعالیته گئچدی.
1969دا آسترونوت‌لارین آیا آیاق باسما‌لاری و ذکی مورن‌ین آنکارادا وئردیگی کونسرت تلویزیون ائکرانین‌دان یانسیدی. 1973ده ایسه، تورکیه جمهوریتی‌نین 2.جی جمهورباشقانی عصمت این‌اؤنونون جنازه تؤرنی جانلی اولاراق یایینلاندی. 20 جولای 1974ده باشلایان قیبریس باریش عملیاتین‌دان بوتون تورکیه و آوروپا ت‌رت یایینلارایلا خبردار اولدو. یوروویزیون ماهنی و بسته یاریشماسینا تورکیه، ایلک کز 1975ده ت‌رت‌نین اورگانیزاسیونویلا گیردی. 1978ده ایلک کئز سو آلتی کامئرا‌لاری قوللانیلاراق “درینلرده‌کی گئچمیش” آدلی بلگه‌سل رنک‌لی فیلم چئکیلدی. 1979 ایلینده، 5 اؤلکه‌دن 133 اوشاق 31 لیدئرین قاتیلدیغی ایلک 23 نیسان اوشاق شنلیگی دوزنلندی.
1974 ایلینده تلویزیون یایین‌لاری هفته‌نین هر گونو گرچکلشدیریلیرکن، یایین‌لار اؤلکه جمعیتینین %55’ی (19 میلیون) و اؤلکه اوزاؤلچومونون %28ی (210.861 کیلومتر مربع) طرفین‌دن ایزلنیلیر اولدو. تلویزیونونون تورکیه‌یه گلیشی‌نین 10.جو ایلینده پست تلگراف تشکیلاتی مرکزلرینه ثبت‌لی تلویزیون آلیجی سایی‌سی 2 میلیون 250 مینه چاتدی. یورد ایچیندن وئریلن و یورددیشیندا آلینان ائشگودوم، یایین و قورغو ایشلملرینی یاپابیله‌جک ظرفیتده اولان یوروویزیون باغلانتی مرکزی 1982 ایلینده خدمته گیردی. گئتدیکجه آرتان یایین ساعاتلری ایله بیرلیکده ائکران، 31 دسامبر 1981 ایل‌باشی گئجه‌سیندن اعتیبارا رنکلنمه‌یه باشلادی و 1984 ایلینده تامامایله رنک‌لی یایینا گئچیلدی.
1986 ایلینده تلویزیونون 2.جی کانا‌لی ت‌رت-2 یایین حیاتینا باشلادی. 1987ده “اینتئلسات” اویدوسون‌دان کیرا‌یه آلینان بیر کؤچوروجودن ت‌رت-1 و ت‌رت-2 پروگرام‌لاری اویدو یولویلا بوتون تورکیه‌یه اولاشدی. ت‌رت-3 و گاپ-تی‌وی، 1989 ایلینده خدمته گیردی و ت‌رت‌نین کانال سایی‌سی 4 اولدو. 1990دا ایسه ائگیتیم آغیرلیک‌لی ت‌رت-4 ایله آوروپادا یاشایان تورکلره یؤنه‌لیک ت‌رت-اینت یایین‌لاری باشلادی. 1993ده قافقاز و اورتا آسیایا یؤنه‌لیک پروگرام‌لارین یئر آلدیغی ت‌رت-آوراسیا کانا‌لی، 1995ده ایسه تورکیه بؤیوک ملت مجلسی تی‌وی یایینا گیردی.
1998 ایلینده ایلک یورد دیشی تمثیلچیلیگیمیز ت‌رت آلمانیا-برلین تمثیلچیلیگی آچیلدی. بونو سیراسایلا 1999 ایلینده تورکمنیستان-عشق آباد تمثیلچیلیگی، 2000 ایلینده آذربایجان-باکو، مصر-قاهیره و بلژیک-بروکسل تعقیب ائتدی. 2002 ایلینده 6.جی یورد دیشی بیروسو آمریکا واشینگتن‌دا،2004 ایلینده ده اؤزبکیستان-داشکند بیروسو آچیلدی.
1999 ایلینده ت‌رت_سایتئک (ساییسال یایین تکنولوژی مرکزی) قورولاراق اینترنت سیته‌سی www.trt.net.tr آدرسی ایله یایینا باشلادی.
2003 ایلی هم قوروموموز هم بوتون تورکیه اوچون اونودولماز بیر ایل اولدو. ت‌رت اؤلکه‌میز آدینا قاتیلدیغی 48.جی یوروزیون ماهنی یاریشماسینی، سرتاپ ارن‌ارین یوروملادیغی “ائوری وی دت آی کن” ماهنیسیلا قازاندی.
یورد دیشیندا دا ائتکین بیر یایینجی اولان قوروموموز 2004 ایلینده (آبو) آسیا-پاسیفیک یایین بیرلیگی، آسیاویزیون سؤزلشمه‌سینی ایمضالادی.
01.11.2008ده تورکیه‌نین ایلک و تک یئرلی اوشاق کانا‌لی اولما اؤزللیگی ایله ت‌رت اوشاق یایین حیاتینا باشلارکن، 01.01.2009دا فرق‌لی دیل و لهجه‌لرده یایین یاپان ایلک کانال ت‌رت 6 کوردجه یایینا باشلادی. کانالین آدی، 2015 ایلینده ت‌رت کوردی اولاراق دییشدی.
20.11.2008ده حیاتا گئچیریلن www.trtvotworld.com، 31 دیلده خبر یایینی ایله یئنی مئدیا خدمت اورتامینداکی یایینچی‌لار آراسیندا دونیادا 5.جی سیرادا یئر آلدی. بوگون یایین یاپیلان بؤلگه ایله و بوتون دونیایلا ایلگی‌لی سیجاق گلیشمه‌لر، اوزمان‌لارین گؤروشلری‌نین ده یئر آلدیغی قایسام‌لی، طرفسیز و دوغرو بیر ایچریکله 41 دیلده دونیا قامواویونا سونولماقدا‌دیر.
بالکانلاردان اورتا آسیایا، اورتادوغودان قافقاز‌لارا 27 اؤلکه و 13 اؤزرارک جمهوریتده تخمینا 250 میلیون جمعیتلی بیر جغرافیایا خطاب ائده‌جک اولان ت‌رت آواز، 21.03.2009دا یایین حیاتینا باشلایاراق تورکیه تورکجه‌سی، آذربایجان تورکجه‌سی، قازاق تورکجه‌سی، قیرقیز تورکجه‌سی، اؤزبک تورکجه‌سی و تورکمن تورکجه‌سی پروگرام‌لاری ایله یایین جغرافیاسینداکی بوتون اؤلکه‌لرین یئر آلاجاغی و هر اؤلکه‌دن ایزله‌ییجی‌نین اؤزوندن بیر شئیلر تاپاجاغی “اورتاق کانال” اولدو.
ت‌رت تورک، 08.05.2009 تاریخینده اولوسلاراراسی تورکجه خبر و کولتور کانا‌لی کیملیگی ایله یایین‌لارینا باشلارکن، عینی ایل تست یایین‌لارینا باشلایان ت‌رت آنادولو ایسه ت‌رت ایله یئرل و بؤلگه‌سئل تلویزیون‌لار بیرلیغینین اورتاق‌لاشا یایین یاپاجاغی کانال اولاراق اؤنگؤرولدو. ت‌رت آنادولو، 2012 ایلی رامازان آییندا، 24 ساعت کئسینتی‌سیز یایین یاپان ت‌رت دیانئت کانالینا دؤنوشتو. 16 کاسیم 2009دا یایینا باشلایان ت‌رت موزیک، تورک موزیغی آغیرلیک‌لی اولماکلا بیرلیکده گئچمیشدن گونوموزه یئرلی و یابانجی موزیک یایینلارایلا، تورکیه‌نین و دونیانین موزیگینی ت‌رت فرقی ایله ائکرانا داشیدی.
"تانیق اولمایا حاضر می سینیز؟" شعارییلا 17 اکتبر 2009دا یایینا باشلایان ت‌رت بلگه‌سل کانا‌لی تورکیه‌نی؛ اینگیلیزجه، آلمانجا، فران‌سیزجا، روسجچا و تورکجه ایله بئش فرق‌لی دیلده دونیایا تانیتماقدا‌دیر.
2009دا آیریجا رادیو 6، ت‌رت نغمه، ت‌رت آنکارا کنت رادیوسو، ت‌رت تورکو ایله ت‌رت آوروپا اف‌ام رادیولاری یایینا باشلادی.
ت‌رت، آوروپا و دونیانین اؤنده گلن خبر کاناللاریندان یورونیوز ایله ایشبیرلیگینه ایمضا آتاراق یورونیوزون بؤیوک اورتاق‌لاری آراسینا گیردی و یورونیوز خبر کانا‌لی ژانویه 2010دا 9.جو دیل اولاراق تورکجه یایینا باشلادی.
18 مارس 2010 تاریخینده ت‌رت خبر کانا‌لی یایین حیاتینا باشلارکن، عربجه یایین یاپان ت‌رت –“التورکیه” کانا‌لی، عرب اؤلکه‌لرینده ان چوخ ایزلنن کانال اولمایی هدفله‌یرک 4 آوریل 2010 تاریخینده یایینا باشلادی. کانال، 2015 ایلینده ت‌رت-العربیه آدینی آلدی.
یایینچیلیق کیفیتینده ان اوست نقطه اولان اچ‌دی یایینی یاپان ت‌رت اچ‌دی کانا‌لی، آغیرلیک‌لی اولاراق اسپور، بلگه‌سل ایله سینمایا یئر وئریر.
آگوست 2010 تاریخینده یایینا باشلایان ت‌رت اسپور، اولوسال و اولوسلارآراسی بوتون اسپور یاریش‌لارینی و اورگانیزاسیون‌لاری جانلی یا دا بانددان ائکرانینا داشیرکن، اسپورون هر قولونا آیری اؤنم وئریر.
ژانویه 2011 تاریخینده یایینا باشلایان ت‌رت اوخول ایسه چئشید‌لی یاش گروپ‌لارینا یؤنه‌لیک حاضرلانان ائگیتیم و کولتور پروگراملارایلا بیر تکنولوژی و ائگیتیم کانا‌لی.
ت‌رت، بوگون 14 تلویزیون کانا‌لی، 5 اولوسال، 5 بؤلگه‌سل، 3 اولوسلاراراسی و 3 یئرل رادیو ایستاسیونو، trt.net.tr و 41 دیلده حاضرلانان www.trtvotworld.com آدلی وب سیته‌لری، تله‌تکس یایینی، "تلویزیون"، "ت‌رت اوشاق"، “رادیوویزیون” آدلی باسیلی درگیلریله تورکیه و دونیایا یایین یاپماقدا‌دیر.