ناتو یۆز اؤورۆلمه‌سیز می؟

سۇنگقی گۆنلرده آمریکادان بریلیأن کأبیر بیان نامالاردا اس- ۴۰۰، سوریه و آمریکانینگ ترور قورامالارینا بریأن قۇلداولارینا تۆرکیه دن بیلدیریلیأن برک نأگیله لیکلر سبأپلی تۆرکیأنینگ ناتو آغضالیغی بارادا گۆررۆنگ ادیلیأر. آمریکانینگ یۇلباشچیسی نینگ اۇرونباساری پنس "تۆرکیه قارارینی برمه لی. تاریحینگ اینگ باشارجانگ حاربی آرقالاشیغیندا مؤهۆم حیذماتداشلاردان بیری بۇلوپ قالماق ایسله یأر می، یۇغسام آرقالاشیغیمیزا زیان یتیرجک اۆنسسۆز قارارلاری بیلن بو آرقالاشیغینگ حۇوپسوزلیغینا ضلل سالماقچی می؟" دیدی. اۇنگا تۆرکیأنینگ جمهورباشلیغی نینگ اۇرنوباساری اۇکتای "آمریکا قارارینی برمه لی. تۆرکیأ دۇست بۇلوپ قالماق ایسله یأر می؟ یۇغسام ترورچیلار بیلن اِگین اِگینه ناتوداقی یارانلاری نینگ دوشمانلارینا قارشی قۇرانیشینی عجیزله دیپ دۇستلوغیمیزا ضلل یتیرمه کچی می؟" دییپ جۇغاپ بردی.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقایارسینگیز

ایلکی بیلن تۆرکیأنینگ ناتو قوراماسینا آغضالیغی بیلن باغلی تانقیدی بِللیکلرینگ ناتونینگ رسمیلری یادا بیله کی آغضالار تاراپیندان دأل، دینگه آمریکا تاراپیندان بیان ادیلندیگینی بِللأیلینگ.

ناتونینگ تۆرکیأ قۇشیان قۇشاندی و دۆشیأن قیمماتی

اوروپانینگ فشیست یورتلاری ۲-نجی جاهان اورشوندا ینگیلدی. اورشدا دموکراتیک یورتلار اۆستۆن چیقدی. اورشدان سۇنگ بۆتین دۆنیأده دموکراسیا گچیش تاپغیرلاری باشلادی.

اورشدان سۇنگ دؤره‌دیلن ناتو دموکراتیک یورتلار تاراپیندان دؤره دیلن حیذماتداشلیق.

تۆرکیه روسیانینگ ۱۹۴۵-نجی ییلدا آچ آچان بیلدیرن بۇغازلار باراداقی طالاپلاری و تۆرکیه باراداقی آبای- سیاساتی سبأپلی گۆن باتار بلوگینا قۇشولماق ایسله یأردی.

۲-نجی جاهان اورشوندان سۇنگقی تاپغیرینگ و ناتونینگ تۆرکیأ بلکم اینگ اساسی، اینگ مؤهۆم قۇشاندی تۆرکیأنینگ دموکراسیا گچیش تاپغیرینداقی توتومیدیر. شۇل ییللارداقی شرطلر بۇلمادیق بۇلسادی، دموکراسیا گچیش تاپغیری حاص گیجأ قالیپ بیلردی. سۇویق اورش دؤورۆندأکی روس حۇوپونا قارشی ناتو تۆرکیه اۆچین کِپیللِه‌ندیریجی توتوم ایه لأپدی.

ناتونینگ تۆرکیأ بیان ادن مؤهۆم قۇشانتلاری نینگ یانیندا اؤرأن یاراماز تأثیرلری هم بۇلدی. تۆرکیه ده ۱۹۶-نجی ییلداقی قشون آغدارلیشیغی بیلن اساسی قانون حأصیه تینه ایه بۇلان حمایات دۆزگۆنی ناتودان اساسان دا آمریکادان قاراشسیز دألدیر. ایتالیادا ناتو بیلن باغلیلیقدا یۆزه چیقاریلان گلادیو تیپلی قورامالارینگ ناتوآ آغضا بیله کی یورتلاردا دا باردیغی حاقینداقی قاراییشلار گینگدن یایراپدی. تۆرکیه دأکی ۱۹۸۰-نجی ییلدا ادیلن آغدارلیشیقدا دؤورۆنگ آمریکان جمهورباشلیغینا بریلن "بیزینگ اۇغلانلار باشاردی" دیه ن ماغلومات هممه لره مألیم. سۇنگقی گِزِک ۱۵-نجی ایول فتؤ آغدارلیشیق سینانشیغی کؤپ سانلی آدام تاراپیندان آمریکا بیلن باغلانشدیریلیار.

تۆرکیأنینگ ناتو قوراماسینا قۇشان قۇشاندی

دؤره دیلن گۆنۆندن بأری ناتونینگ چأگینده قاتناشیلان کؤپ سانلی ساواشدا یا دا حرکتده تۆرک عسگرلری باردی. کؤپ سانلی شهیت بریلن کره ساواشی شولاردان اینگ بیر یاتدان چیقمایانی. منینگ قاقامینگ دۇغانی نینگ آدامسی هم کره قاهرامانلاریندان بیریدی. ناتو قوراماسینا تابینلیقدا اۇوغانیستان دا ایش آلیپ باریارقا دیک اوچارینگ یره قاچماغی سبأپلی ۲۰۱۲-نجی ییلدا شهیت بۇلان شۆکۆر بغداتلی یاقین دۇستومدی. پورصاتدان پیدالانیپ ایکیسی هم حۇرمات بیلن حاطیرالایارین.

اِمما تۆرکیأنینگ ناتوآ قۇشان اساسی قۇشاندی، اساسان دا مسلمان یورتلارداقی حرکتلر اۆچین دؤره دِن قانونیلیق. ناتونینگ آغیر هۆجۆملرینه سزه ور بۇلان کأبیر مسلمان یورتلاریندا ناتو باسیپ آلیجی یادا تأزه صلیبی هۆجۆمچیسی حؤکمۆنده تانقیت ادیلیأردی. تۆرکیه سیز ناتو شیله آنالیزلارا حاص ییغیدان سزه ور بۇلار.

ناتو یۆز اؤوۆرمه‌سیز می؟ یا دا تۆرکیه سیز ناتو می؟

۲۰-نجی عاصرینگ باشیندا دۆنیأنینگ اؤنگده باریجی یورتلارینا سر سالانیمیزدا بریتانیا، فرانسیا، آلمانیا، آمریکا، روسیا و عثمانلی دؤولتی یالی یورتلاری گؤریأریس. ۲۱-نجی عاصرینگ باشیندا دۆنیأ سیاساتیندا سؤزی گچیأن یورتلارا سر سالانیمیزدا ینه شۇل یورتلاری آغضاماق بۇلیار. شۇل دؤولتلره عثمانلی دؤولتی نینگ یرینه قورلان تۆرکیه و حیتایی قۇشوپ بیلریس.

تۆرکیه تاریحی تایدان اوغروقدیریجی، یۇلیاشچی یورتلاردان بیری. شو گۆنکی گۆنده اؤز اۆستۆنه دۆشیأن جۇغاپکأرچیلیگینی دۇلی یرینه یتیریپ بیلمه یأندیگینه قارامازدان شۇل اؤزبۇلوشلیلیغینی الدن برمه دی. تۆرکیه حالقی مسلمان بۇلان یکه تأک ناتو قوراماسینا آغضا یورت. تۆرکیأنینگ اسپاینا بیلن بیله لیکده مدنیتلرینگ آرقالاشیغی نینگ اگیندش باشلیقلیغینا چاغیریلماغی و اۇنی یرینه یتیرمه گی ایه بۇلان تاریحی میراثی نینگ نتیجه لریندن بیریدیر.

شۇل سبأپلی تۆرکیه ناتودا عاداتی گۆن باتار یورتلاری یالی حرکت ادیپ بیلمه ز، قابول ادیلمه ز. تۆرکیأنینگ ناتو بریأن قۇلداوی و قۇشیان قۇشاندی یونان، ایتالیا و بیله کی یورتلار بیلن دنگِشدیریلمه‌سیزدیر. عاداتی گۆن باتار یورتلاریندان بیری یالی قابول ادیلیأن تۆرکیه ناتو هم گلوبال پاراحاتچیلیغا هم یتیرلیک قۇشانت قۇشوپ بیلمز. تاریحی چونگقلیغی، پتانسیلی و گلوبال پاراحاتچیلیغا قۇشوپ بیلحک قۇشاندی سبأپلی تۆرکیه ناتو بیلن هم، روسیا بیلن هم، گۆن باتار و گۆن دۇغار بیلن، دمیرقازیق و گۆن اۇرتا أهلی تاراپلار بیلن هم چونگقور قاتناشیلار آچمالی. تۆرکیه اۆچین شۇل قاتناشیقلار بیری بیرینه آلترناتیو دأل.

ناتونینگ تۆرکیه اۆچین یۆز اؤورۆلمه‌سیزدیگینی بیان ادیأنلر روسیا و بؤلگه له یین دنگ آغراملیقلار تایدان ناتونینگ قۇشجاق قۇشاندینا اۆنسی چکیأر. ناتوسیز تۆرکیأنینگ گچمیشده روس حۇوپوندان حاص آغیر ییتگی چکجکدیگینی یاتلادیارلار. شکسیز شۆپهه سیز اۇلار یرلیکلیدیر. شونونگ بیلن بیله لیکده گچمیشدأکی روسیا حۇوپونا قارشی ناتونینگ تۆرکیأ برن قۇلداوینی دینگهخ بیر تۆرکیأنینگ طالاپ ادن ایسله گی بیلن دۆشۆندیرمه ک بۇلماز. ناتو تۆرکیأنینگ ایسله گی بیلن دأل، ایسه م روسیانینگ توتومی نینگ گۆیچله نمه گی نینگ اؤزی اۆچین حۇوپ عمله گتیریأندیگینی گؤز اؤنگۆنده توتاندیغی اۆچین تۆرکیأنی قۇلدادی. یاغنی تۆرکیه آغضا بۇلمادیق بۇلاندا دا ناتو بِللی بیر درجه ده شۇل قولداوی برمأگه مجبوردی. میثال اۆچین حأضیرکی واغتدا هیندیستان ناتو قوراماسینا آغضا دأل. اِمما حیتای یینگ امپریالیسمینا قارشی آمریکا، ناتو آغضا هایسیدیر بیر یوردا بریأن قۇلداویندان آرتیغینی هیندیستانا بریأر. قیسغاچا آیدانیمیزدا گلوبال درجه دأکی یاغدایینی قۇراپ ساقلاماق، روسیانی، حیتای یا دا هایسیدیر بیر باشغا یوردی گؤزه گچیلیک آستیندا ساقلاماق ایسله یأن ناتو، آغضاسی بۇلسون یا دا بۇلماسی اۇنسوز هم باشغا یورتلاری قۇلدایمالی.

تۆرکیه البتده ناتو آغضالیغینی دۇوام اتدیرمه لی. اِمما آمریکا و ناتو یاقین گۆن دۇغاردا سرحتلر قایتادان کسگیتله نیأرکأ، ادیل قۇلاییندا ترور دؤولتی قورولماق ایسله یأرقا، ناتوآ آغضا بۇلاندیغی اۆچین تۆرکیأنینگ سینچی بۇلوپ قالماغینا قاراشماسین. شیله تۆرکیأ قاراشمالی دأل.

برزیلیا، اندونزیا، هیندیستان، مالزیا، پأکیستان، حیتای یالی دۆنیأ سیاساتیندا یاغدایی گۆن سایین گۆیچله نیأن یورتلار ناتوآ آغضا دأل. ناتونینگ چأگینده یا دا دأل، تۆرکیه المیداما اوغرونی کسگیتله جِک یورت. عصمت اینونونینگ تاریحی سؤزلری بیلن تاماملاماق ایسله یأریس. ۱۹۶۴-نجی ییلدا جانسون ینگ حاطینا جۇغاپ حؤکمۆنده آیدان سؤزی: تأزه دۆنیأ یانگاداندان قورولار و تۆرکیه ده اۇل یرده اؤز میناسیپ اۇرنونی ایه لأر. ناتوسیز تۆرکیه بِللی زاتلاری الدن گیتسه ده یۇلونی دۇوام اتدیرر. اِمما تۆرکیه سیز ناتو هم آز زات ییتیرمه سه گِره‌ه‌ک.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقادینگیز.