دین و توپلوم (17)
ایسلام دینینده ناماز، اللهین وارلیغینا، بیرلیگینه و حضرت محمدین اونون ائلچی‌سی اولدوغونا ایناندیق‌دان سونرا ایسلام دینی‌نین ان اؤنم‌لی پرینسیپ‌لرین‌دن بیری‌دیر
دگرلی اوخورلار!
بوگونکو پروگرامیمیزدا دینی بیر عبادت اولمانین یانیندا اجتماعی بیر فعالیت اولان ناماز اوزرینده دورولا‌جاق.
ایسلام دینینده ناماز، اللهین وارلیغینا، بیرلیگینه و حضرت محمدین اونون ائلچی‌سی اولدوغونا ایناندیق‌دان سونرا ایسلام دینی‌نین ان اؤنم‌لی پرینسیپ‌لرین‌دن بیری‌دیر. قرآندا و سنت‌ده نامازلا ایلگیلی چوخ امر و توصیه‌لر واردیر. ناماز، اللها اولان ایمانین عمله کؤچورولموش و سومودلاشدیریلمیش شکلی‌دیر. داها اؤنجه بیر پروگرامیمیزدا عبادتین اللها کؤنول‌دن بویون اییب اطاعت ائتمه‌سی معناسینی گلدیگینی سؤیلمیشدیک. بو حرکتین ان گؤزل ایفاده‌سی نامازدیر. توحید عقیده‌سینی نامازلا عمله چئویرن مؤمن، بئله‌جه تک اللها قول اولدوغونو ثبوت ائدیر. قرآن، یاخشی قول‌لارین ایلک اؤزللیگینی، "نامازی دوغرو قیلانلار" اولا‌راق ایفاده ائدر. نئجه کی شهادت سؤزونده، اللها ایمان‌دان درحال سونرا ناماز عبادتی ذکر ائدیلمکده‌دیر. بو سببله ناماز قولو الله ایله گؤروش‌دورن بیر عبادت ساییلمیش، دینین تملی، دیرگی، عبادت‌لرین اؤزو و قوللوغون علامتی اولا‌راق ایفاده ائدیلمیش‌دیر.
...
گونده بئش واخت اللهی خاطیرلاما حرکتی اولان ناماز، باشقا بوتون عبادت‌لرین بیر سنتزی‌دیر. اللها تسبیح، تکبیر و تعظیم، اونا حمد و ثنا ائتمک، توبه استغفار ائتمک و اوندان کؤمک دیلمک کیمی عنصورلر ناماز عبادتی‌نین تملینی میدانا گتیرن شئی‌لردیر. ناماز یالنیز فورمال حرکت‌لر بوتونو دئییل، بد‌نین، عقلین و قلبین ایشتیراکی حیاتا گئچیریلیر.
قرآندا، بعضا بیر روکنو، بعضا ده بیرباشا آدی ذکر ائدیلمه‌یه صورتیله نامازین فرض بیر عبادت اولدوغو داوام‌لی خاطیرلادیلیر. اؤزتله ناماز، عمله چئوریلمیش توحید، شعورلو ذکر و تسبح، گوناه‌لاردان قطعی دؤنوش، توبه، یالوارما و صمیمی دعا‌دیر. نامازین قیام، رکوع، سجده و واخت‌لارینا قرآندا آچیقجا تماس ائدیلمیش‌دیر . رکعت ساییسی و باشقا آیرینتی‌لاری حضرت پیغمبرین اویقولاماسی ایله امته گؤستریلمیش‌دیر. گونده بئش واخت اولا‌راق قیلینان ناماز، گونده‌لیک حیاتین آخیشینی بئش دفعه دوردورا‌راق، اللهین حضورونا چیخماق دئمک‌دیر. دونیوی ضعیف‌لیک‌لرین، بوزوق آرزو و ایستک‌لرین، کؤنلوموزو دولدورماغا باشلایان تکبر و قورور کیمی دویغولارین، نفسانی احتراص و توتقو‌لارین چئکیم آلانیندان آنجاق نامازلا اوزاق‌لاشابیلر. اللهی، حساب گونونو و اؤلومو حیاتین سرعت‌لی گئچیشی ایچینده اونودان‌لار، بون‌لاری آنجاق نامازلا خاطیرلار.
نامازین اؤن شرط‌لرین‌دن بیری اولا‌راق دستماز اولقوسو واردیر. دستماز عبادت، نیتیله بللی عضو‌لرین یویولماسی‌دیر. دستماز، بدنی یالنیز گؤرونن چیرک‌لردن تمیزلمکله قالماز، عینی زاماندا اینسانین ایچ دونیاسی‌نین دا تمیزلیگینی آماجلار. اؤته یاندان بون‌لارین ساغلیق باخیمین‌دان چوخ اؤنم‌لی ایشلر اولدوغو اوزمانلار طرفین‌دن اصرارلا دئییلمکده‌دیر. البته اللهین حضورونا چیخا‌جاق اولان اینسان، اؤزونه دوزه‌ن وئرمه‌لی‌دیر. تمیزلیگینه دقت یئتیرمه‌لی‌دیر. چونکو الله، تمیزدیر تمیز اولانی سئور. بو سببله اولما‌لی‌دیر کی، تمیزلیگی ایمانین مرتبه‌لرین‌دن بیر مرتبه سایمیش‌دیر. اصلینده بون‌لار هر شئی‌دن اؤنجه اینسانین ساغلیغی و موتلولوغو اوچون‌دور.
تمیزلیک ده اؤنجه معنوی عالم‌دن باش‌لار. اونون اوچون دستمازا باشلاما‌دان، اینسان دستمازی نیه آلدیغینی و دستماز آلماداکی مقصدی‌نین نه اولدوغونو باشدان بیلمه‌سی لازیم‌دیر. مقصدین نه اولدوغونو بللمه‌سی لازیم‌دیر. چونکو اؤنم‌لی اولان هئچ بیر ایش نیت‌سیز و مقصدسیز ائدیلمز. راست گله ائدیلن بیر ایش، اینسان‌لار نزدینده ده اعتبار گؤرمدیگی کیمی، الله نزدینده ده اعتبارا آلیناجاغینی سؤیلمک چتین‌دیر. اصلینده دینی عبادت‌لرین تملینده الله رضاسینی قازانماق واردیر. نیتین سؤزلو اولماسی شرط دئییل. اؤنم‌لی اولان اونای مرکزی اولان اوریین، ائدیله‌جک ایشین شعوروندا اولماسی‌دیر.
....
نامازین فقهی اؤلچوسو، علم حال کیتاب‌لاریندا اطراف‌لی اولا‌راق ایضاح ائدیلمیش‌دیر. دینین اینسان‌لاردان ایستدیگی شئی‌لر بللی‌دیر. ایسلام بیلگینلری‌نین اجتهاد‌لاری ایله قویولان بعضی قوراللار، دینین اؤزونو قوروماغا یارایان چپرلر قونوموندا‌دیر. مذهب‌لرین اورتایا قویدوق‌لاری آیرینتی‌لار، نامازلارین اؤزونه قارشی پروبلئم‌لر اولا‌راق گؤرولمه‌مه‌لی‌دیر. تعصبا گئدیلمه‌دیگی مدتجه بون‌لار فایدا‌لی معلومات‌لار‌دیر. شریعتین کسین بیر حؤکم قویمادیغی نقطه‌لرده عمومیتله آسان‌لیق سئچیلمیش‌دیر. دقت یئتیریلمه‌سی لازیم اولان خصوص بودور کی، بو ساحه‌دکی چابا‌لار بیرلشدیریجی دئییل، آیریشدیریجی اولدوغو زامان‌لاردا همیشه امت ایتیرمیش‌دیر. بو سبب‌دن بیرئیسل اوزون‌دن توپلومون دینج‌لیگینی و یارارینی پوزماق کسین قاداغان‌دیر .
نامازلاردا خشوع دئدیگیمیز عبادت‌لرین ایچسللشدیریلمه‌سی مسئله‌سی واردیر. بو اصلینده اتله سوموک‌دن عبارت اولان بدنی دگرلی ائدن روحا بنزر. بو سبب‌دن قرآن و سنت بونون اوزرینده چوخ اصرار ائتمکده‌دیر. خشوع، اللها کؤنول‌دن بویون ایمک، عاجیزلیک و آلچاق کؤنولولوک ایچینده ربینه تسلیم اولماق شکلینده تصویر ائدیلیر. نامازداکی خشوع ایسه، اوخونا‌جاق اولان شئی‌لری دوغرو و دوشونه‌رک اوخوماق، دونیا‌دان قوپا‌راق اوریینی اللها تسلیم ائتمک صورتیله ادا ائتمک دئمک‌دیر. ناماز قیلارکن اللهین بیزی گؤرمکده اولدوغونون داها یاخشی بیر شکیلده فرقینه وارماق دئمک‌دیر. باشدان سونا قدر بو دویغولارلا ناماز قیلماق لازیم‌دیر. نامازین سرعتی اوخونا‌جاق اولان شئی‌لرله دوغرو تناسب‌دادیر. دوغرو اوخونماسی ایسه مقبول اولماسی‌نین اؤن شرطی‌دیر. نئجه کی پیغمبرین آدابینا اویغون اولمایان شکیل‌لرده ایجرا ائدیلن عبادت‌لرده یولداش‌لارینی اویاردیغی بیلینمکده‌دیر.
دگرلی اوخورلار!
عبادت‌لرین اجتماعی هدف‌لری باخیمین‌دان نامازلارین مسجیدلرده قیلینماسی طلب ائدیلن بیر دورومدور. مسلمان فرد کوللکتیو اولا‌راق ائدیلن عبادت‌لر بویونجا اؤزونون تک اولمادیغینی آنلایا‌جاق و یاخشی‌لیق اوزره بیرآرایا گلمیش بیر بیرلیگین عضوو اولماق‌دان قورور دویا‌جاق. بو دویغو اونا معنوی معنادا چوخ شئی‌لر قازان‌دیرا‌جاق. بیر مسلمان اوچون، جمعه نامازی کیچیک بیر بایرام‌دیر. رمضان و قربان نامازلاری درحال سونرا گتیردیک‌لری بایرام‌لارلا بوتون توپلوم اوچون بیر شن‌لیک، بیر موتلولوق آنی‌دیر. اوشاق‌دان یاشلی‌یا، فقیردن زنگینه هر کس، هر پارچاسی آیری عبادت اولان بیر سئوینج زامانی یاشایا‌جاق. فرق‌لی قونومداکی اینسان‌لارین عینی صفده، چیگین چیگینه، زنگین -فقیر، آمر- مامور، گوج‌لو - ضعیف آیریمی اولما‌دان رنگ، دیل، عیرق گودمه‌دن عینی آماجلا، عینی دویغولارلا عینی طرفه یؤنلمه‌سی هارداسی دونیا سیستم‌لری‌نین هئچ الده ائده‌بیلمه‌دیگی بیر وضعیت‌دیر. بو یؤنو ایله ناماز توپلومون یارارینا ایشله‌ین اجتماعی بیر اولقودور.
ایلگیلی‌لی خبرلر
بو‌لاری بیلیرسینیزمی؟ (13)
تورکیه‌نین ایلک قاپا‌لی موبادیله مرکزی‌نین ایستانبول‌داکی کاپالیچارشی اولدوغونو بیلیردینیزمی؟