اورتا آسیادا چین و هیندیستانین فعالیتلری
هیندیستان اوزون وعده‌ده چین ایله اورتا آسیا اوچون رقابته گیره‌بیلر
ژانویه آیینین سونوندا اورتا آسیا اؤلکه‌لری اوچون اؤنم ایفاده ائد‌ن ایکی ذیروه آرخا آرخایا ائدیلدی. ۲۵ ژانوبه ۲۰۲۲ تاریخینده اورتا آسیا-چین ذیروه‌سی آنلاین اولاراق تشکیل ائدیلدی. دیپلوماتیک ایلیشکی‌لرین قورولماسینین ۳۰.جو ایلدؤنومو وسیله‌سی ایله تشکیل ائدیله‌ن ذیروه‌یه چین، قازاقیستان، قیرغیزیستان، اؤزبکیستان، تاجیکیستان و تورکمنیستان دؤولت باشقانلاری قاتیلدی. ذیروه‌ده دانیشان چین دؤولت باشقانی شی جین‌پینگ، اؤنوموزده‌کی اوچ ایل ایچینده اؤلکه‌سینین، اورتا آسیا اؤلکه‌لرینه ۵۰۰ میلیون دلار مبلغین‌ده کؤمک تامین ائدجگینی آچیقلادی. پکن، بؤلگه اؤلکه‌لری ایله اورتاق تیجارت حجمینی ۲۰۳۰.جو ایله قدر ۷۰ میلیارد دلارا چیخارتماغی پلانلاییر. چینین اورتا آسیا اؤلکه‌لری ایله اقتصادی ایلیشکی‌لرینی گوجله‌ندیره‌جک مگا پروژه‌لری سؤز قونوسو. یئنی طبیعی گاز و نفت بورو خطلری، قورو و دمیریولو اینشاتلاری بونلارین ان اؤنملیلریدیر. چین آیریجا، اورتا آسیا اؤلکه‌لرین‌دن ۵ مین متخصصه تحصیل ایمکانلاری تامین ائدجگینی، ۵۰ میلیون دوز واکسن گؤندرجگینی بیلدیردی.
۲۷ ژانویه ۲۰۲۲ تاریخینده ایسه ایلک اورتا آسیا-هیندیستان ذیروه‌سی آنلاین اولاراق گرچکلشدیریلدی. ذیروه‌یه هیندیستان باشباخانی، قازاقیستان، قیرغیزیستان، اؤزبکیستان، تاجیکیستان و تورکمنیستان دؤولت باشقانلاری قاتیلدی. ذیروه‌ده اورتا آسیا-هیندیستان پارلمانلارآراسی فورومون ائدیلمه‌سی، اورتا آسیا-هیندیستان ذیروه‌سی باش کاتیبلیگینین یارادیلماسی قرارا باغلاندی.
ذیروه‌ده گوونلیک، ساوونما، اقتصاد، نقلیات، تحصیل و مدنیت قونولاری ماسایا یاتیردیلدی. باشباخان نارندرا مودی ییغینجاق‌دا باخانلار سویه‌سین‌ده تیجاری-اقتصادی پلتفورم اولوشدورماغی تکلیف ائتدی. بو وضعیت هیندیستانین بؤلگه اؤلکه‌لری ایله ایلیشکیلرین‌ده اقتصادا آغیرلیق وئرمک ایسته‌دیگینه ایشاره ائدیر.
اورتا آسیا-هیندیستان ذیروه‌سین‌ده اورتاق افغانیستان چالیشما قروپو اولوشدورما قراری آلیندی. اصلینده هیندیستانین اورتا آسیا اؤلکه‌لری ایله گوونلیک و ساوونما ساحه‌لرینده گوجلو بیر ایش بیرلیگی مؤوجوددور. آیریجا هیندیستان بؤلگه اؤلکه‌لرین‌دن اورانیم کیمی بعضی استراتژیک محصوللاری دا تامین ائتمکده‌دیر.
*
هم چین هم هیندیستان اورتا آسیا اؤلکه‌لرینین عضو اولدوغو شانگهای امکداشلیق تشکیلاتینین دایمی عضولری‌دیر. بؤلگه اؤلکه‌لری ایله ایلیشکی‌لر سؤز قونوسو تشکیلات اوزرین‌دن ده اینکیشاف ائتدیریلمک‌ده‌دیر.
چینین بؤلگه اؤلکه‌لری اوزرین‌ده‌کی اؤزللیکله اقتصادی آغیرلیغی بیلینیر. هیندیستان دا کوره‌سل گوج اولما ادعاسییلا اورتا آسیادا اؤنملی اویونچو اولماق ایسته‌مکده‌دیر. ۲۰۲۱.جی ایلین دسامبر آییندا اورتا آسیا-هیندیستان خاریجی ایشلر باخانلاری ییغینجاغی ائدیلمیشدی. هیندیستان بؤلگه‌ده میدانی چینه و یا پاکیستانا قاپدیرماق ایسته‌مه‌مکده‌دیر. چین و پاکیستانین اورتا آسیانی اقیانوسا باغلایاجاق نقلیات پروژه‌لری سؤز قونوسودور. هیندیستان دا ایرانلا بیرلیکده گونئی-قوزئی کوریدورونو گلیشدیرمک اوچون ایشلر یئریدیر. تاپی، کاسا-۱۰۰۰ پروژه‌لری هیندیستانی بؤلگه اؤلکه‌لری ایله یاخینلاشدیراجاق بؤیوک پروژه‌لردیر. هیندیستانین روسیا ایله گئچمیشه دایالی یاخشی ایلیشکیلری سؤز قونوسودور.
اؤزتله، هیندیستان اوزون وعده‌ده چین ایله اورتا آسیا اوچون رقابته گیره‌بیلر. هله‌لیک رقملر چینین له‌ینه گؤرونور. بؤلگه اؤلکه‌لری ایسه هم چین هم هیندیستانین سرمایه‌لرینی یاخشی دگرندیره‌رک بؤلگه‌نی گلیشدیره‌جک بؤیوک اقتصادی پروژه‌لرین حیاتا گئچیریلمه‌سینی تامین ائده‌بیلرلر.
آوراسیا گوندمی-۲۳
ایلگیلی‌لی خبرلر
آورآسیا جمهوریتلرینین گۆندمینده‌کی گلیشمهلر
۷-۸ می ۲۰۲۴ تاریخلرینده آذربایجان باشباخانی علی اسدوو تۆرکیه‌یه رسمی سفر گئرچکلشدیردی
