اردوغانین قاهیره‌یه سفری و تورکیه-میصر یاخینلاشماسی

تورکیه سیاست، اقتصادیات و جمعیت آراشدیرما‌لاری فوندو – ستا-نین آراشدیرماچی-یازاری جان آجونون "اردوغانین قاهیره‌یه سفری و تورکیه-میصر یاخینلاشماسی" باش‌لیق‌لی مقاله‌سی...

2106735
اردوغانین قاهیره‌یه سفری و تورکیه-میصر یاخینلاشماسی

تورکیه سیاست، اقتصادیات و جمعیت آراشدیرما‌لاری فوندو – ستا-نین آراشدیرماچی-یازاری جان آجونون "اردوغانین قاهیره‌یه سفری و تورکیه-میصر یاخینلاشماسی" باش‌لیق‌لی مقاله‌سی...

2013-جو ایلده میصرده باش وئرن حربی چئوریلیشه تورکیه-نین سرت رئاکسیاسی ایله ایکی اؤلکه آراسیندا موناسیبت‌لر قیریلما نقطه‌سینه گلسه ده، دوغو آغ دنیزی و لیبیا کیمی مسئله‌لرده ده جدی قارشیدورما یاشاندی. لاکین سون ایللر طرف‌لر یئنی ایراده نوماییش ائتدیره‌رک موناسیبت‌لرین نورماللاشماسی ایستیقامتینده آددیم‌لار آتماغا باشلادی‌لار. اردوغانلا سیسی ایلک دفعه قطرده گؤروشدوک‌دن سونرا ایندی اردوغان قاهیره-‌یه سفر ائتدی. ایکی اؤلکه موناسیبت‌لرینی برپا ائتدیکجه بیر چوخ پروبلئم‌لر و اورتاق ماراق‌لار موذاکیره اولوندو.

میصرده حیاتا کئچیریلن چئوریلیش تورکیه-میصر موناسیبت‌لرینی درین‌دن سارسیتدی. جمهور باشقانی اردوغانین لیدرلیگی ایله تورکیه میصرداکی حربی چئوریلیشه دونیادا بلکه ده ان سرت رئاکسیا وئرن اؤلکه کیمی اورتایا چیخدی. ایکی اؤلکه آراسیندا موناسیبت‌لر جدی شکیلده تنززوله اوغرایارکن بیر چوخ مهم مسئله‌لرده قارشی-قارشییا گلمه‌یه باشلادی‌لار. طرف‌لر آراسیندا عینی ایله "ایتیر-ایتیر سارمالی یاراندی. دوغو آغ دنیزی و لیبیانین بیر چوخ یئرینده بو گرگینلیگین ایزلرینی گؤرمک مومکون‌دور. لاکین هر ایکی اؤلکه بولگه‌سل چاغیریش‌لار و تهدیدلرله اوزلشدیگی بیر واختدا بو گرگین‌لیگی بیر داها داوام ائتدیرمه‌مک قرارینا گلدی‌لر. اصلینده تورکیه سون بیر نئچه ایلده بولگه‌سل نورماللاشما پارادیقماسی ایله باغلی پروبلئم یاشادیغی بیر چوخ اؤلکه ایله موناسیبت‌لرینی یاخشیلاشدیرماغا باشلادی.

بون‌لارا سعودی عربیستانی و بیرلشمیش عرب امیرلیک لری باشچی‌لیق ائدرکن، بو آددیم‌لار تورکیه-میصر موناسیبت‌لرینی ده آسانلاشدیردی. تورکیه ایله میصر آراسیندا تکنیکی سویه‌ده دانیشیق‌لار آپارماق اوچون هئیت‌لر قورولدو، داها سونرا اردوغان و سیسی قطرده‌کی فوتبال دیپلماسی‌سی ایله بیر آرایا گله‌رک ایلک دفعه ال سیخدی، ایندی ده اردوغان بؤیوک هئیتله قاهیره‌یه سفر ائتدی.

مسئله‌یه میصر آچیسیندان باخاندا گؤروروک کی، اونلارین کئچدیگی اقتصادی بحران جدی بیر میدان اوخوما‌دیر. اولجه پاندمی، سونرا ایسه اوکراینا-روسیا محاربه‌سی میصره جدی منفی تأثیر گؤستردی و ایسراییلین غزه-یه هوجوم‌لاری و اونلارین مومکون تأثیرلری میصر اقتصادیاتینی دا درین‌دن سارسیتدی. حوثی لرین قیرمیزی دنیزی باغلاماسی بو وضعیتی داها دا گوجلندیردی. اوردونون هژمونیسی آلتیندا اونسوز دا چوخ کؤو‌رک اولان میصر اقتصادیاتی جدی خاریجی بورج‌لارین اؤدنیلمه‌سی بحرانی ایله اوز-اوزه‌دیر. اولوسلار آراسی پول فوندو (IMF ) ایله ایستاند-بای دانیشیق‌لاری دا یاخشی گئتمیر. اورتا حسابلا میصر خالقی جدی یوخسولوق ایچینده‌دیر.

دیگر طرف‌دن، میصر افریقا-دا یاشانان داخیلی موناقیشه‌لرله موباریزه آپاریر. سودان ایسه بو اؤلکه‌لرین باشیندا یئر آلان اؤلکه‌لردن بیری‌دیر. اتیوپیانین تجاووزکار موضعی ده رنسانس (نهضا) سدی واسیطه‌سیله میصرین سو تهلوکه‌سیزلیگینی تهدید ائدیر. ایسراییلین غزه-یه قارشی نیت‌لری بللی اولسا دا، غزه-لیلرین سینایا کؤچورولمه‌سی میصرین میللی تهلوکه‌سیزلیگینی تهدید ائدیر.

بئله بیر وضعیت ده میصرین تورکیه-نین دوست‌لوغونا و ایستراتژی طرفداش‌لیغینا جدی احتیاجی اولدوغونو سؤیلمک اولار. میصر دا تورکیه اوچون مهم طرفداش‌دیر. افریقایا آچیلان بیر قاپی، دوغو آغ دنیزی و لیبیا-داکی سیاستی اوچون بؤیوک متفیق اولماق پتانسیلینه صاحیب‌دیر. هر ایکی اؤلکه اصلینده هم تیجاری، هم ده ژئوسیاسی ماراق‌لار باخیمیندان بیر-بیرینی گئنیش میقیاسدا تاماملاییر.

اونا گؤره ده تاریخی باغ‌لار، خالق‌لار آراسیندا رغبت و اورتاق ماراق‌لارین ایکی اؤلکه آراسیندا موناسیبت‌لرین یئنی‌دن ایستراتژی طرفداش‌لیق سویه‌سینه یوکسلمه‌سی اوچون مهم کاتالیزور اولاجاغینی گؤرمک مومکون‌دور. ائله گؤرونور جمهور باشقانی اردوغانین قاهیره-‌یه سفری بو پارادیقمانی تجسم ائتدیره‌جک.



ایلگیلی‌لی خبرلر