تورک دیش پولیتیکاسینا باخیشلار (47)
سوریه تورکمنلری اوچون یئنی دؤنم
سوریه تورکمنلری گئچدییمیز گونلرده سوریه‌نین چوبان‌بی بؤلگه‌سین‌ده اؤنملی بیر کنگره دوزنله‌دی. بیز ده بو هفته پروگرامیمیزدا بو کنگره و تورک خاریجی سیاستینه یانسیمالارینی تحلیل ائدجییک.
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سونوروق.
...
سوریه تورکمنلرینین ۲۰۱۱.جی ایلد‌ن بو یانا وئرمیش اولدوغو "شرف و اؤزگورلوک مباریزه‌سی یئنی مرحله‌یه گیردی. سوریه‌ده‌کی ایچ سیاسی و حربی دنگه‌نین دییشمه‌سی و اورتا دوغودا‌کی بؤلگه‌سل گوج دنگه‌سینین گلدیگی نقطه اعتباریله آرتیق سوریه‌ده اؤنملی آکتورلاردان بیری ده سوریه تورکمنلری اولدو. بو گون سوریه تورکمنلری و سوریه تورکمنلرینین مشروع نماینده‌سی اولان سوریه تورکمن مجلیسی ایستر سیاسی، ایسترسه ده دیپلوماتیک اولاراق سوریه‌ده تورکمن خالقینین چیخارلارینی قوروماق و گله‌جگینی ضمانت آلتینا آلماق اوچون اؤنوموزده‌کی سوره‌جده سیاسی چؤزوم ماساسین‌دا اولما مباریزه‌سی وئریر.
سوریه تورکمنلرینین ایستر بؤلگه‌سل، ایستر ده قلوبال پلاتفورملارداکی ان اؤنملی هدفی؛ سوریه‌نین تورپاق بوتؤولویونون قورونماسی پرینسیپی چرچیوه‌سین‌ده تورکمنلرین یازیلاجاق یئنی آنایاسا ایچین‌ده سوریه‌ده‌کی وارلیغینی تانییاجاق، قورویاجاق و ضمانت آلتینا آلاجاق بیر حقوقی ایستاتوس قازانماسینی تامین ائتمک. بو نقطه‌ده سانیرام کی، اؤنجه‌لیکلی طلب سوریه تورکمنلرینه "قوروجو خالق" ایستاتوسو وئریلمه‌سی اولاجاقدیر.
سوریه تورکمنلری بو هدفینه چاتابیلمک اوچون اؤنوموزده‌کی سوره‌جده، سوریه‌ده سیاسی ثابیتلیین تامین اولونماسینا کؤمک ائد‌جک بوتون طرفلرله سیاسی دیالوگا آچیق اولدوغونو گئچدییمیز گونلرده پایلاشدی. سوریه تورکمنلرینین بو مسئله‌ده تک قیرمیزی چیزگیسی سوریه‌نین و تورکیه‌نین گوونلیینه تهدید تشکیل ائدن ترور هؤرگوتلری ایله عینی قونومدا یئر آلماماق. بو معنادا سوریه‌نین تورپاق بوتؤولویونه قارشی مختلیف حرکتلر ایچری‌سین‌ده اولموش رادیکال دینی/ائتنیک آکتورلارین سوریه‌نین گله‌جیینین تاسارلاناجاغی پلاتفورملارا دعوت ائدیلمه‌مه‌لری دوغرو اولاجاقدیر. تورکمنلر، اؤنوموزده‌کی سوره‌جده هر جور پارچا‌لی یاپییا/ اوتوریته‌یه قارشی اولدوغونو اعلان ائتذی. بو دوغرو بیر داورانیش‌دیر. چونکو، اؤلکه بوتؤولویونه خلل گتیره‌جک بیر سیرا ائتنیک/دینی قروپلارا فدرال/اوتونوم ایستاتوسلار وئریلمه‌سینین هانسی منفی نتیجه‌لره یول آچدیغی عراق‌دا تجروبه ائدیلدی. عراق‌دا داعشی اورتایا چیخاران اساس سبب ده بو اولدو. تورکمنلرین هر هانسی بیر فدرال/اوتونوم بؤلگه طلبی یوخدور چونکو بونو اؤلکه‌نین پارچالانماسی کیمی گؤرورلر. سوریه تورکمنلری، تورکمنلر داخیل اولماقلا بوتون خالقلارین اساس حاق و حریتلره صاحب اولدوغو اونیتر دؤولت مدلینی مدافعه ائدیر.
دیگر طرف‌دن تورکیه‌نین دستگی ایله سوریه‌ده تروردان قورتاریلان بؤلگه‌لرده حیات سرعتله نورمالا قاییدیر. وطنداش جمعیتی ایسه گئتدیکجه گوجلنیر. بونون بیر نومونه‌سینی ایسه گئچدییمیز گونلرده گؤردوک. سوریه تورکمنلری؛ سوریه تورکمن مجلیسینین رهبرلیگینده سوریه‌نین چوبان بی شهرینده بیر سانجاق/بایراق کنگره‌سی توپلادی. کنگره‌یه حلب، ادلب، باییر بوجاق، رقه، حماه، حمص، طرطوس، درعا، جولان و دمشق تورکمنلرینی تمثیل ائدن ایکی یوز اللی دولاییندا نماینده قاتیلدی.
سوریه مخالیفتی ایچری‌سین‌ده اولان تورکمنلر بیر مدت‌دیر کی، مختلیف سانجاقلار ایستیفاده ائدیردی. تورکمن خالقی بیر مدت‌دیر کی، سوریه مخالیفتی ایچری‌سین‌ده گوج‌لو بیر شکیل‌ده تمثیل اولونماق ایسته‌گینی موختلیف پلاتفورمالاردا دیله گتیریردی. سوریه تورکمنلرینین چاتی اورگانی اولان سوریه تورکمن مجلیسی بو طلبلری دموکراتیک بیر شکیل‌ده قارشیلاماق اوچون بیر کنگره قراری آلدی.
کنگره‌یه سوریه تورکمن مجلیسی عضولری؛ سوریه تورکمن توپلومونون قناعت لیدئرلری؛ سوریه تورکمن حربی گروپ باشچیلاری، تورکمن سیویل توپلوم هؤرگوتو لیدئرلری و سوریه‌نین تورکمن یئرلشیملرین‌دن نماینده‌لر ایشتیراک ائتدیلر.
تکلیف اولونان دوققوز سانجاق آراسین‌دان ائدیلن سس وئرمه‌ده سسلرین بؤیوک اکثریتینی آلاراق سئچیلن سانجاق سوریه تورکمنلرینین بایراغی کیمی قالدیریلدی. سانجاق‌داکی گؤی رنگ تورکلویو، قیرمیزی رنگ شهید قانلارینی، آغ رنگ ایسه ائورنسل بشری دگرلری سیمگه‌له‌ییر. سانجاق‌داکی آی و اولدوز ایسه اسلامین رمزیدیر. بؤلگه‌ده‌کی امین آمان‌لیق و گوونلیین ایشاره‌سی اولان بو کنگره‌دن سونرا تورکیه‌دن بؤلگه‌یه گئری دؤنوشلرین ده آرتماسی گؤزلنیلیر.
سوریه جغرافیاسین‌دا یاشایان قدیم خالقلاردان بیری اولان تورکمنلر یئددینجی عصردن بو یانا بؤلگه‌ده حیاتلارینی داوام ائتدیریر. تورکمنلر سوریه‌ده گئنیش بیر ساحه‌یه یاییلمیش دوروم‌دا. حلب، لازقیه-ادلب (باییربوجاق)، حمص، حماه، طرطوس، رقه، درعا، دمشق و جولان بؤلگه‌لرین‌ده تورکمن وارلیغی وار. سوریه تورکمنلری عصرلردن بری یاشادیقلاری تورپاقلارینی و کیم‌لیکلرینی قوروماق اوچون بو گون جدی مباریزه آپاریر.
یوز ایللردیر سوریه‌ده، سوریه خالقین‌دان آیری بیر خالق اولاراق، تورکمنلر وارلیق گؤستریر. سوریه‌ده تورکجه دانیشان تخمیناً بیر یاریم میلیون دولاییندا تورکمن وار. تورکجه‌نی اونودموش تورکمنلر ایله بیرلیکده سوریه‌ده‌کی تورکمن جمعیتی اوچ میلیون دولاییندادیر.
سوریه تورکمنلری سوریه‌ده عربلردن سونرا ان بؤیوک جمعیته صاحب ایکینجی ائتنیک قروپ. تورکمنلر سوریه‌ده گئریده قویدوغوموز پروسه‌نین ان بؤیوک ضرر چکنلرین‌دن بیری. هئچ بیر زامان ائتنیک/دینی ترور هؤرگوتلری ایله باغلانتی‌سی اولمامیش و هر زامان سوریه‌نین تورپاق بوتؤولویونو قوروموش بیر توپلوم اولاراق سوریه تورکمنلری بو گون ده ماسادا اؤز حاقلارینی اؤزو مدافعه ائتمک ایسته‌ییر.
بو گون گلدییمیز نقطه‌ده تورکمنلره حاقلاری تام شکیل‌ده وئریلسه بو وضعیت سوریه‌ده تام باریشین تامینی اوچون چوخ اؤنملی بیر آددیم اولاجاقدیر. بوندان باشقا، بو وسیله ایله تورکمنلر یئنی قورولاجاق دموکراتیک سوریه‌نین تورکیه جمهوریتی و تورک دونیاسی ایله ایلیشکی‌لرینی آسانلاشدیریجی بیر ایشله‌و ده اوستله‌نه‌بیله‌جکدیر.
...
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سوندوق.
