تورک دیش پولیتیکاسینا باخیشلار (49)
تورکیه – اوکراینا ایلیشکیلری
تورکیه ایله اوکراینا آراسین‌دا ژئوسیاسی اقتصادی ایلیشکی‌لره، توریزم‌دن قیریم تاتار تورکلرینین وضعیتینه قدر بیر چوخ گوج‌لو باغ وار. بیز ده بو هفته پروقرامیمیزدا تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلرینین گلدیی مرحله و تورک خاریجی سیاستینه یانسیمالارینی تحلیل ائدجییک.
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سونوروق.
...
تورکیه، اوکراینانین موستقیللیینی ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ده تانیدی، دیپلوماتیک ایلیشکی‌لر ایسه ۳ فوریه ۱۹۹۲ده قورولدو. تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلری ۲۰۱۱ده یارادیلان یوکسک سویه‌لی استراتژیک شورا مکانیزمی ایله استراتژیک اورتاق‌لیق سویه‌سینه یوکسلدی. ایکی اؤلکه آراسین‌دا ۱ آگوست ۲۰۱۲ده ویزاسیز سیاحت اویقولامایا گیردی. ۲۰۱۶.جی ایلین معلوماتلارینا گؤره تورکیه‌نین اوکراینایا صادراتی ۱،۲۵ میلیارد دلار، اوکراینادان وارداتی ایسه ۲،۵۵ میلیارد دلار اولماقلا تیجارت حجمی ۳،۸ میلیارد دلار اولدو.
اقتصاددان ساوونما صنایعینه، توریزم‌دن مد‌نی چالیشمالارا قدر هر ساحه‌ده اینکیشاف ائتمه‌یه داوام ائدن تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلری، ۲۰۱۴.جو ایلده روسیانین قیریمی ایلحاق ائتمه‌سی ایله بیرلیکده استراتژیک بیر اؤلچویه چاتدی. ۲۰۱۳.جو ایلده اوکراینادا باشلایان بحرانین اولین‌دن اعتباراً اؤلکه‌نین تورپاق بوتؤولویونه وورغو ائدن تورکیه، قیریم تورکلرینین حاقلارینی اؤنجه‌له‌یرک اولوسلارآراسی آلاندا استدلال‌‌لارینی دا بو مسئله اوزرین‌دن یئریتدی. بوندان باشقا، آنکارا، قارا دنیزده ساحل‌داش اولدوغو بو ایکی دؤولتی بحرانین اولین‌ده آنلاشدیرمایا چالیشسا دا ۲۰۱۵.جی ایلده روسیانین سوریه بحرانینا گئده‌رک باغلانمیش اولماسی و بؤلگه‌ده حربی مداخیله‌لر ائتمه‌سی فرق‌لی بیر پروسه‌نی باشلاتدی.
خصوصاً تورکیه و روسیا آراسین‌دا باش وئره‌ن "اوچاق بحرانی" ایکی اؤلکه آراسین‌دا اؤنملی بیر پروبلئم حالینا گلرکه‌ن، بو پروسه‌ده آنکارا-کیئو ایلیشکیلری ایسه اؤنملی ایرلیله‌ییشلر قید ائتدی. سونراکی دؤورده تورکیه و روسیا بحران دؤورونو گئچیب مختلیف ساحه‌لرده امکداشلیغا یؤنه‌لسه‌لر ده هم آنکارا، هم ده کیئو، تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلرینین نه قدر استراتژیک اؤنمه صاحب اولدوغونو درک ائتمیش اولدولار.
آنکارانین سون ایللرده حیاتا گئچیردیی ساوونما صنایعی حمله‌سی تکنولوژی ترانسفرینی ده گوند‌مه گتیررکه‌ن، ناتو اؤلکه‌لری طرفین‌دن بو گؤزلنتیلر قارشیلانمادی. کیئو ایسه هم اؤلکه‌نین دوغوسوندا داوام ائدن چاتیشمالار هم ده روسیانین یئنی حربی حمله‌لری اوزوندن اوکراینا سلاح‌لی گوج‌لرینی گوجله‌ندیرمه‌یه چالیشیر. ساوونما صنایعی ساحه‌سین‌ده اؤنملی بیر بیلگی تجروبه‌سینه صاحب اولان اوکراینا ایله دونیانین ان گوج‌لو اوردولارین‌دان بیرینه صاحب اولان تورکیه‌نین ساوونما و تهلوکه‌سیزلیک ساحه‌سین‌ده‌کی هدفلری، ایکی اؤلکه‌نی بیر بیری اوچون دگر‌لی بیر اورتاق حالینا گتیریر. بئله کی، آنکارا و کیئو ۲۰۱۴.جو ایلده حربی-تکنیکی امکداشلیق آنلاشما‌سینی یئنی‌لرکه‌ن، رادار اورتیمی، زره‌لی آراج، ساواش اوچاق‌لاری، موشک سیستملری، اینسان‌سیز هاوا آراجی، اوچاق موتورو، ناویگاسیون و اوزای چالیشمالاری کیمی بیر چوخ ساحه‌ده اورتاق اورتیم مسئله‌سین‌ده آنلاشدیلار. بو پروسه‌ده تورکیه، اوکراینا سلاح‌لی گوج‌لرینه دگری ۲۰ میلیون تورک لیراسینا چاتان میقداردا حربی مهمات و تجهیزات تامین ائدرکه‌ن، اوکراینا دؤولت ساوونما صنایعی موسسه‌سی اوکروبورونپروم و تورک آسئل‌سان شیرکتی آراسین‌دا ایسه امکداشلیق ائدیلدی. واریلان آنلاشمایا گؤره، آسئل‌سانین اوکراینا اوردوسونا خبرلشمه اوچون ایر‌لی تکنولوژی تل‌سیز تداروک ائدجیی بیلدیریلدی. آیریجا ۲۰۱۸ ژودیه آییندا ساوونما صنایعی ساحه‌سین‌ده داوام ائدن ایشلره سرعت وئرمک مقصدیله ۱.جی تورکیه-اوکراینا ساوونما صنایعی امکداشلیق توپلانتی‌سی گئچیریلدی.
توریزم ساحه‌سین‌ده باش وئره‌ن پروسه‌لر ده ایکی اؤلکه آراسین‌دا مثبت بیر تأثیر یارادیر. ۲۰۱۲.جی ایلده ویزاسیز سیاحت دؤورونه باشلایان ایکی اؤلکه، ۲۰۱۷ ژوئن آییندان اعتباراً ایسه پاسپورت‌سوز سیاحت دؤورونه گئچدی. کیم‌لیک کارتلارییلا حیاتا گئچیریلن سفرلر، ایکی‌لی ایلیشکیلریمیزین گلدیگی نقطه‌نی گؤسترمه‌سی آدینا اؤنم عرض ائدیر. اوکراینادا یورددیشینا چیخانلارین هاراداسا یوزده۷۰ی تورکیه‌نی ترجیح ائدیر. ۲۰۱۸ده ایسه گئچه‌ن ایله گؤره یوزده۲۰لیک بیر آرتیشلا ۱.۳ میلیون اوکراینالی توریست تورکیه‌یه گلرکن، ایلین سونونا قدر بو رقمین ۱.۵ میلیونا چیخماسی گؤزلنیلیر. بو رقملره گؤره اوکراینا، تورکیه‌یه ان چوخ توریست گؤندره‌ن یئددینجی اؤلکه‌دیر.
تورکیه‌دن اوکراینایا سفر ائدن توریستلرین ساییسی ایسه ایلدن ایله آرتاراق ۲۰۱۸.جی ایلده ۳۰۰ مینه یاخینلاشمیشدیر.
سون دؤورده تورکیه‌نین اوکراینادا گؤستردیگی فعالیتلر ایسه اوکراینا خالقی یانین‌دا تورکجه‌یه قارشی اولان ماراغی آرتیرمیش‌دیر. بو نقطه‌ده یاخین دؤورده کیئوده آچیلان یونوس امره مدنیت مرکزی، "اوکراینادا داها چوخ تورکیه، تورکیه‌ده داها چوخ اوکراینا" شعاری ایله دیل کورسلاری تشکیل ائدیر.
آنکارا، تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلرینین ان اؤنملی حالقالارین‌دان بیری اولان قیریم تورکلرینه ده دستگینی هر فورصت‌ده گؤستریر. تورکیه، اوکراینا بحرانینین اولین‌دن اعتباراً قیریم تورکلرینین لیدئری و اوکراینا میلت وکیلی مصطفی عبدالجمیل قیریم‌اوغلو ایله یاخین تماس حالین‌دادیر. اوکراینادا یاشایان قیریم تورکلری، آخیسکا تورکلری و گؤی اوغوز تورکلری کیمی تورکیه‌ده یاشایان اوکراینالیلار دا ایکی‌لی ایلیشکیلرین اینکیشافین‌دا چوخ اؤنملی رول اویناییر. تورکیه‌ده ایستانبول اونیورسیته‌سی نزدین‌ده اوکراینا دیل و ادبیاتی بؤلومو آچیلارکه‌ن، مختلیف تحصیل قوروملاریندا اوکرایناجا کورسلاری آچیلمیش‌دیر. بو پروسه‌ده تورکیه‌ده ۱۲ اوکراینا درنه‌گی قورولورکن، آنکارادا اوکراینا خبر آژانسی اوکرینفورم دفتری ده فعالیته گئچمیش‌دیر.
سیاسی، اقتصادی، حربی، دیپلوماتیک و مد‌نی ساحه‌لرده سون دؤرد ایلده جدی ایرلیله‌ییشلر قید ائدن تورکیه-اوکراینا ایلیشکیلری هر ایکی اؤلکه اوچون ده اولدوقجا دگرلی‌دیر. قارا دنیزه ساحل‌داش اولان ایکی اؤنملی گوجون امکداش‌لیغی، استراتژیک بیر اورتاقلیغا چئوریلمیش‌دیر. اؤزللیکله هم آنکارانین، هم ده کیئوین اورتاق حرکت ائد‌رک قارا دنیز باش‌دا اولماقلا مختلیف ساحه‌لرده امکداشلیق ایچین‌ده اولمالاری، سونراکی پروسه‌ده ایکی دؤولته ده قازانج گتیره‌جک‌دیر.
...
قاراتکین اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکی‌لر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپک‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سوندوق.
