تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (32)
قانونی سلطان سلیمان عثمانلی ایمپراتورلوغونو ان احتیشام‌لی دؤورونده ایداره ائدن بنزرسیز بیر سلطان ایدی. غرب‌لی‌لر اونو مگنیفیسنت-محتشم اولا‌راق تانیییر
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (32)
تورکیهنین کولتور خزانه‌لرینی بو هفته سیزلره اؤلکه‌میزین ان اهمیت‌لی مدنیت وارلیقلاریندان اولان، عثمانلی‌نین 10-جی پادیشاهی قانونی سلطان سلیمان طرفین‌دن معمار سینانا ائتدیریلن سلیمانیه مسجیدینی تانیداجاغیق.
--------
قانونی سلطان سلیمان عثمانلی ایمپراتورلوغونو ان احتیشام‌لی دؤورونده ایداره ائدن بنزرسیز بیر سلطان ایدی. غرب‌لی‌لر اونو مگنیفیسنت-محتشم اولا‌راق تانیییر. 40 ایلدن چوخ مدت تاختدا قالان پادشاه عثمانلی قانون‌لارینی دونیایا نومونه تشکیل ائده‌جک شکیلده دییشدیردی. اونا گؤره بیزیم تاریخیمیزده قانونی-قانون ائدن اولا‌راق خاطیرلانار. شرق و غربده ائتدیگی بوتون آچیقلاما‌لاردان غالیبیتله چیخان پادشاه اؤز آدینی داشییا‌جاق مسجیدین تیکیلمه‌سی ایشینی معمار سینانا وئردی. پادشاه اؤزو اوچون بنزرسیز بیر مسجید تیکدیره‌جگینی دوست و دوشمن دولت‌لرین لیدرلرینه بیر مکتوبلا وئرمیش‌دیر. بو خبر دوست اؤلکه‌لری سئویندیریرکن عثمانلی‌نین رقیبی اولان دولت‌لرده کدر و قیسقانج‌لیقلا قارشی‌لانیر. عثمانلی‌نین دونیا بؤیوگو اولدوغو بیر دؤورده بو مسجید تیکمه وظیفه‌سینی یئرینه یئتیرمک اوچون سون‌سوز اقتصادی ایمکان‌لارا صاحب اولان معمار سینان، زامان ایتیرمه‌دن ایشه قویولور. خلیچ‌دن باخیلدیغیندا شهرین سیلوئتینی دامغاسینی وورا‌جاق بیر تپه اوزرینه مسجیدین تمه‌لی آتیلیر. دیک بیر تپه‌ده عصرلره میدان اوخویا‌جاق مسجید تیکیلمه مدتینده بینانی گوجلن‌دیرمک اوچون تملین اوتورماسینی اوزونجا بیر مدت گؤزلیر. ایران شاهی طهماسیب مسجیدین تیکیمینین دایانماسینی پاراسیزلیغا یورار و بؤیوک بیر خزینه گؤندریر. هدفی پادشاهی زنگین‌لیگی ناراحات ائتمک‌دیر. شاهدان گلن مکتوبو آلان سلطان سلیمان معمار سینانین یانینا چاغیرتیر خزانه‌نی اونا تسلیم ائدر. معمار گؤزلمه‌نین سببی‌نین پولسوزلوق‌دان قایناقلانمادیغینی تملین اوتورماسینی گؤزلدیگینی سؤیلییر. شاهین گؤندردیگی خزانه اؤغوتولور 4 میناره‌دن بیری‌نین خرجینه قاتی‌لار. بو جؤوهر میناره ایندیکی واختدا ده زیارتچی‌لرین ماراغینی چکمه‌یه داوام ائدیر. سلیمانیه مسجیدین تیکیمی پاپانی دا چوخ حیرصلندیرر. مسلمان‌لارین آیاصوفیانی کئچه‌جک گؤرکمده بیر مسجید ائتمه‌سین‌دن چوخ ناراحات‌دیر. میکیلانژ-یا واتیکان‌داکی سن پتر کیلسه‌سی تیکمه وظیفه‌سینی وئریر. بوتون کاتولیک دونیاسیندا بو کیلسه‌نین تیکیلمه‌سی اوچون جنت آچارلاری ساتیلماغا باشلاییر. معمار سینان سلیمانیه مسجیدینی 7 ایلده بیتیره‌رک 1557-جی ایلده خیدمته آچار. سن پیر کیلسه‌نین بیتیریلمه‌سی اوچون چوخ داها اوزون مدت‌لر گؤزلنی‌لر آنجاق 1626دا تامام‌لانا بیلر. سلطان سلیمان مسجیدین آچیلیش گونونده ائدیلن مراسیمده بو محتشم اثری ائدن معمار سینان قاپینی آچا‌راق مسجیدی خیدمته سوخماسینی خواهیش ائدر. بو امری حؤرمتله یئرینه گتیرن معمار خالقین آلقیش و دعا‌لاری ایله بو بؤیوک مسجیدین قاپیسینی آچار.
--------
مسجیدین تیکیلمه‌سی اثناسیندا هئچ بیر خرجدن قاچینیلماز، احتیاج دویولان قدر اینسان گوجو ده دؤوره‌یه گیرر. ایمپراتورلوغون دؤرد بیر یانین‌دان صنعتکارلا ایستانبولا گلیر. معمار سینان اوشاقلیغین‌دان اعتباراً هدفی اولان آیاصوفیانین مرکزی قوببه‌سیله یاریشماغی طلبه‌لیک دؤورو اثری اولا‌راق تانیملادیغی سلیمانیه‌ده سینادی، اوستا‌لیق دؤورو اثری دئدیگی سلیمیه‌ده کئچدی. سلیمانیه مسجیدینه حیاطین 3 طرفینده اولان 3 آیری قاپی‌دان گیری‌لر. مسجیدین شادیروان‌لی حیاطی سیزی قوجاقلایار، اؤزونه چکر بیر آز داها ایرلیلیینجه اولاجاقسینیز مسجیدین آنا بیناسینا حاضیرلایار. حیاطین دؤرد بیر یانی رئواق‌لی سوتون‌لارلا احاطه اولونور. اورتادا اولان شادیروان - مؤمن‌لرین ناماز اؤنجه‌سی دستماز آلدیق‌لاری بولاق، محتشم خوصوصیتلریله دقت چکر. سو فوواره شکلینده آشاغی‌دان یوخارییا دئییل یوخاری‌دان آشاغییا تؤکولر. بورادا ترتمیز سویلا آلینان دستمازدان سونرا آنیتسال تاج قاپی‌دان مسجیدین آنا بیناسینا گیری‌لر. گیریشین اوستونده ایشتیراک ائدن کیتابه 10-جو پادشاه اولان سلطان سلیمانا قدر تاختا چیخمیش سلطان‌لارین آدییلا بزک‌لی‌دیر. مسجیده گیرنده سیزی بیر طرف‌دن ایشیق‌لی، بیر طرف‌دن ساده‌لیک، محتشم سوسلمه‌لرین، چینی، یازی‌لارین یئر آلدیغی دیوارلار قارشیلایار. قوببه‌نین آلتینا قدر ایلرلدیغینیزده ایکی یاریم قوببیله گئنیشلندیریلمیش بؤیوک گونبز سمایا دوغرو یوکسه‌لر. قوببه‌دن آشاغییا دوغرو اوزانان شام‌لار و اونلارین آراسیندا اولان دوقوشو یومورتا‌لاری معمار سینانین بنزرسیز داهی‌لیگی‌نین بیر محصولودور. قندیلللرین یاخیلماسییلا عبارت ایس چیرک‌لی‌لیگی بؤیوک اوستانین داهیانه فیکریله هاوا آخینییلا گیریشین درحال اوستونده اولان بیر اوتاقدا توپ‌لانیر. بو اوتاق دیوارلاریندا ییغیلان ایشلر معین دؤورلرده قازیناراق آلینیر مورککب حالینا گتیریلیر. حج دؤورونده عربیستان اها‌لی‌سینه مختلیف هدیه‌لر آپاران سورر آلاییندا یئر آلان دوه‌لرین بوینون‌داکی فیچی‌لره قویولان مورککب مایعسی حجه گئدر گئری دؤندوگونده بیر معنادا حاجی اولموش بو مورککبلرله قوران کریمده یازیلیر
--------
سلیمانیه بونیه‌سینده ساخلادیغی عمارت، خسته‌خانا، سیبیان مکتبی، حامام، کیتاب‌خانا و قبیریستان‌لیق‌دان عبارت آلت یاپیلارلا بؤیوک بیر کوللیه‌دیر. قانونی سلطان سلیمان دا مسجیدین حیاطیندا تیکیلن توربه‌سینده یاتماقدا‌دیر. اوخشار حیاطدا اولان ساده بیر توربه‌ده ده بو بنزرسیز اثرین معماری اولان معمار سینان یاتماقدا‌دیر. اینسانلیغا بئله گؤزل بیر بینا هدیه ائدن سلطان سلیمان و معمار سینانین حؤرمت و رحمتله خاطیرلاییریق.
ایلگیلی‌لی خبرلر
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (51)
سارنیج 527-565 تاریخ‌لری آراسیندا شرق روما ایمپراتورو اولان 1. ژوستینین دؤورونده ائدیلدی
