تورکیهنین کولتور خزانه سی(37)
کروانسارای‌لار زیارتچی‌لرین احتیاج‌لارینی آرا‌دان قالدیرماق اوچون سلطان‌لار یا دا دولت بؤیوک‌لری طرفین‌دن وقف اولا‌راق قبول ائتدیلر
تورکیهنین مدنیت خزانه‌لرینی بو هفته سیزلره یالنیز تورکیه‌ده دئییل تاریخی ایپک یولو اوستونده یئرلشن بیر چوخ اؤلکه‌ده بنزرلری گؤرولن کاروانسارای‌لار تانیداجاغیق. کروانسارای‌لار بؤیوک سلجوق‌لو ایمپراتورلوغو دؤورونده کاروان یول‌لاری‌نین امنیتی اوچون ائدیلن بینا‌لاردی. اوزاق شرقده چیخاریلان و اوزون ایپک یولو واسطه‌سیله اوروپایا چاتدیریلان ایپک و ادویه‌جات کیمی تیجارت محصول‌لار یول مسیری بویونجا زنگین‌لیک قایناغی ایدی. مین‌لرله کیلومتره چاتان یول بویونجا کاروان‌لارین امنیتینی قولدور سالدیریلاریندان قوروماق اوچون ائدیلمه‌یه باشلادی‌لار. بیر دوه کاروانی‌نین گون دوغوموندا یولا چیخماسییلا آخشاما قدر گئده بیله‌جگی مسافه 40.کیلومتردیر. باشلانغیجدا داها اوزاق مسافه‌لرده اولماسینا باخمایا‌راق داها سونرا 40 کیلومتر'لیک فاصیله‌لرله ائدیلمه‌یه چالیشیلمیش‌دیر.
-------
کروانسارای‌لار زیارتچی‌لرین احتیاج‌لارینی آرا‌دان قالدیرماق اوچون سلطان‌لار یا دا دولت بؤیوک‌لری طرفین‌دن وقف اولا‌راق قبول ائتدیلر. کروانسارایدا یئرلشن قوناق‌لار پولسوز اولا‌راق سیغینما، یئمک کیمی احتیاج‌لارینی گئدیردی. بعضی‌لرینده ائدیلن مسجیدلرله دینی احتیاج‌لار دا قارشیلانیردی. کاروانسارای‌لار اورتاسیندا اولان آلتی بوش بیر کؤشک شکلینده ائدیلن نردیوانلا چیخیلان ایکینجی قاتین‌داکی مسجیدلر اینانان‌لارین عبادت مکانییدی. کروانسارای‌لاردا بایتار، آشچی، ایمام بوتون احتیاج‌لاری تامین ائدن وظیفه‌لی‌لر و نظمی تامین ائتمک‌دن مسئول ایدارچی‌لر وار ایدی.
----------
کروانسارای‌لارا مونومنتال بیر تاج قاپی‌دان گیری‌لر. 40 کیلومتر یول‌دان گلن کروانداکیلر داش ایشچیلیغی‌نین بنزرسیز نومونه‌لری اولان بو مونومنتال قاپی‌لاردان ایچری گیرردی. احتیشامییلا زیارتچی‌لرینی ایچرییه بویور ائدن کاروانسارای‌لار سانکی بیر قالانی آندیریردی. یوکسک دیوارلار قولدور سالدیری‌لارینا قارشی موطلق بیر قوروما تامین ائدردی. قاپی‌دان ایچری گیردیگینیزده دوزبوجاق‌لی بیر هیاتده ایکی مرتبه‌لی بینا و تام مرکزده کؤشک مسجید یئر آلیردی. حیوان‌لار آلت قات‌لاردا بسلنر، سولانیر نال و بنزری احتیاج‌لاری ساغلانیردی. دوه کروانیندا داشینان اشیا‌لار دقتله ائندیری‌لر دوه و اششک‌لر دینلندیریلیردی. اینسان‌لار اوست قات‌لاردا یئر آلان اوتاق‌لاردا قوناق ائدیلیر یئمک‌لری و حمام کیمی احتیاج‌لاری ساغلانیردی. دیل و دین فرقی گودمه‌دن هر کسه 3 گون سیغینما و بسلنمه ساغلانیردی. اؤلکه، سوی، کؤک موباحیثه اولما‌دان ایشی تیجارت اولان یادا بو یولو باشقا مقصدلرله ایستیفاده ائدن بیر دونیا وطنداشی اولا‌راق تقدیم ائدیلن خیدمت‌لردن فایدالانیردی.
-------
آنادولو سلجوق‌لو دولتی دؤورونده بیر چوخ کاروانسارای ائدیلدی. اوّل‌لر سلطان خان اولا‌راق آدلان‌دیریلان کاروانسارای‌لار وارکن دولتین ضعیفلمه‌سی وزیرلر، زنگین تاجیرلر ده کروانسارای ائتدیرمه‌یه باشلادی. بون‌لاردان بیری ده آکسارای-نئوشهیر قورو یولونو 15. کیلومتره‌سینده یئر آلان آغزی قارا خاندیر. آنادولو سلجوق‌لو سلطانی علاالدین کی قوباد طرفین‌دن تیکیمینه باش‌لانان خان 1239دا بیتیریلمیش‌دیر. آنتیسال محتشم قاپیسیندان ایچری گیریلن آچیق و باغلی بؤلوملری ایله بیر قالانی خاطیرلا‌دان خانا مطبخ‌ین ایجادین‌دان اوّل کیتاب کوپیالایان‌لارین آدی وئریلمیشدیر. کیتاب کوپیالایان‌لار سهو ائتدیک‌لرینده اللرینی آغزینا آپاریب ایسلادیب سهو‌لرینی سیلردی. آغیزلاری داوام‌لی مورککب لکه‌لریله قاپلانیردی. بو خانا اونلاردان ایلهام آلینا‌راق بو آد وئریلمیشدیر.
---------
کروانسارای‌لار تاریخی پروسه ایچینده شهر مرکزلرین‌دکی خان‌لارا چئوریلدیلر. دنیز کشف‌لری نتیجه‌سینده اوزاق شرقه آلترناتیو یول‌لار تاپیلماسی و نقلیات خرجلری‌نین دوشمه‌سی ایپک یولونون اهمیتینی ایتیرمه‌سینه یول آچدی. گئتدیکجه ایسسیزلاشان، زیارتچی‌لری آزالان کاروانسارای و خان‌لار یئری گونوموزون اوتئل‌لرینه، تیجارت و آلیش-وئریش مرکزلرینه یئری بوراخدی.
تاریخین درین‌لیک‌لرینده تیجارت امنیتینی تامین ائتمک، یولچولارا و کروان‌لارا کومفورت‌لو و تامامیله پولسوز قوناقلاما ایمکانی تقدیم ائدن کروانسارای‌لار او دؤورلرده یاشانان یوکسک مدنی سویه‌نین بنزرسیز نومونه‌لری‌دیر. گونون بیرینده تاریخی ایپک یولو بویونجا قارشینیزا چیخان کروانسارای‌لارا سیزلره چاتدیرماغا چالیشدیغیمیز معلومات‌لارین ایشیغیندا دا باخمانیز دیلییله.
ایلگیلی‌لی خبرلر
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (51)
سارنیج 527-565 تاریخ‌لری آراسیندا شرق روما ایمپراتورو اولان 1. ژوستینین دؤورونده ائدیلدی
