تورکیهنین کولتور خزانه‌سی(38)
بو هفته سیزلره کیرشهیرده اولان بیر گؤک بیلیم فاکولته‌سی اولان جاجابئی مدرسه‌سینی تانیداجاغیق. مدرسه آنادولو سلجوق‌لو دولتی زامانیندا 13.یوز ایلده تیکیلدی
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی(38)
تورکیهنین کولتور خزانه‌لرینی بو هفته سیزلره کیرشهیرده اولان بیر گؤک بیلیم فاکولته‌سی اولان جاجابئی مدرسه‌سینی تانیداجاغیق. مدرسه آنادولو سلجوق‌لو دولتی زامانیندا 13.یوز ایلده تیکیلدی. سلطان کئی خسروین کیرشهیر والیسی، بؤیوک بیر دولت آدامی اولان جاجابئی بو مدر‌سه‌نین تیکیلیمینه 1271-جی ایلده باشلامیشدیر. سلجوق‌لو دولتی‌نین مونقول آخینلارییلا ضعیفلدیگی بو دؤورده آنادولودا یاشانان علمی اینکیشافین اهمیت‌لی نومونه‌لرین‌دن‌دیر.
----------
مدرسه ایندیکی واختدا مسجید اولا‌راق ایستیفاده ائدیلیر. ائدیلدیگینده هم گؤک بیلیم تحصیلی ائدیلرکن عینی زاماندا گونوموزدکی میناره - رصد قولله‌سین‌دن موشاهیده ده ائدیلیردی. 21 متر اوزونلوغون‌داکی بو موشاهیده قولله‌سی مدر‌سه‌نین جنوب غرب کونجونده یئر آلیر. خاریج‌دن جاجابئی مدر‌سه‌سینه یاخینلاشدیغینیزدا شمال جبهه‌ده یئر آلان مونومنتال سلجوق‌لو تاج قاپیسی دقت چکر. قاپینین ایکی یانیندا اولان گونش و آی کوره‌لریله قارشیلاشارسینیز. دونیانین یومرو اولدوغونو ادعا ائدن گالیله‌نین دوغومونا آز قالا 200 ایل وار. ایسلام دونیاسی‌نین علم ساحه‌سینده او دؤورده قاباقدا اولماسی‌نین بیر گؤستریجی‌سی. گالیله دونیانین یومرو اولدوغونو و گونش اطرافیندا دؤندوگونو سؤیلدیگینده جزالاندیریلیر. بون‌دان 250 ایل اوّل آنادولودا گونش سیستمی دوغرو مسافه‌لرله حسابلانیردی. بو علمی بیر گئرچک ایدی اصلا دارتیشیلمیردی. مونومنتال قاپیدان ایچری گیرنده سیزی اورتاسیندا اوستو تامامیله باغلی اولمایان بیر یاریم قوببه و اونون آلتیندا بیر کیچیک حوض قارشیلایار. بو حوض ترسینه رصد رئاللاشدیریلدیغی بیر جور تلسکوپتور. 12 پیلله آشاغی ائنیرلر هر پیلله‌ده دارالان حوض‌دا اولان سویون اوستونه دوشن گئجه سما گؤرونوشو علم آدام‌لاری‌نین خیدمتینده‌دیر. بو حوضون باشیندا توپ‌لانان آسترونوم‌لار شاگیردلرینه گونش سیستمی و قالاکسی‌لر حاقیندا معلومات‌لار آکتاریردی. سلجوق‌لو مدر‌سه‌لرینده اولدوغو کیمی ایکی ائیوانلا گئنیش‌لنن مدرسهده 8 شاگیرد اوتاغی دا وار. حوضو کئچیب جنوب ائیوانینا یاخینلاشدیغینیزدا ایکی کونجده مذاکیره‌سیز بیر گونش سیستمی سوتونجه‌لریله (پیل‌لار) قارشیلاشارسینیز. اوست-اوسته سیرا‌لانیر دایره‌لردن ان بؤیوگو گونشی ایشاره‌لر دیگر پلانت‌لر ایندیکی واختدا بیلینن اؤلچولرینده عینی سوتونجه‌لرده یئر آلیر. بیر-بیرین‌دن موستقیل و آیری اؤلچکلردکی بو کوره‌لر اسکی‌دن تام تور دؤنه‌بیلیردی. ایندیکی واختدا بینانین بیر آز چؤکمه‌سی نتیجه‌سینده بو خصوصیتینی ایتیرمیش وضعیتده. گالیله دن 250 ایل اوّل سو تلسکوپونون بیلینیب ایستیفاده ائدیلدیغی جاجابئی مدرسهسینده چوخ خصوصی ائدیر. بؤیوک تورک گؤکبیلیمچی‌سی اولوغبئیین غرب تورکیستاندا قوردوغو مدر‌سه‌سی‌نین بیر بنزرینی میدانا گتیرر. جاجابئی مدرسه‌سینی‌نین خصوصیت‌لرین‌دن بیری ده شما‌لی شرق، غرب کونج‌لرینده و غرب جبهه‌سینده یئر آلان 3 سوتونجه‌دن قایناقلانار. بیر راکتین 3 آیری مرحله‌ده کوسموسا فیرلاتیلیشی‌نین مرحله‌لری بو سوتونجه‌لرده یئر آلیر. راکتین آتشلنمسی، یوکسلمه‌سی گؤرولمکده‌دیر. راکتین هله بیلینمدیگی اورتا عصیرلرده هله هله کوسموس سفری‌نین نئجه اولاجاغی‌نین بو قدر ارکن اؤنگؤروله‌بیلمسی دقت چکیر. بیر آسترونومی مدرسهسینده راکت آتشلنمسی‌نین مرحله‌لری‌نین اولماسی ماراق‌لی‌دیر. بو مدرسهده دیگر مدر‌سه‌لرده عرب یا دا فارس اولماسینا باخمایا‌راق تحصیل دیلی قوروجوسونون گؤستردیگی دقتله تورکجه اولا‌راق تعیین اولونموش‌دور. کونیادا یاشایان مؤو‌لانانین تعریف‌لرینی صاحب اولان جاجابئی، یاشادیغی دؤوره، هم ایدارچی اولا‌راق هم ده علم ساحه‌سینده بؤیوک قاتقی‌لار تامین ائتمیش‌دیر. مونقول‌لارین کیرشهیرده ایشغالینی باریش یولو ایله مانع تؤرتمیش‌دیر. 1301-جی ایلده بیزانس‌لی‌لارلا ائدیلن بیر ساواشدا شهید دوشر. کیرشهیرده ائتدیرمیش اولدوغو جاجابئی مدر‌سه‌سی‌نین شرق حیسه‌سینده 2 مرتبه‌لی توربه‌سینه باسدیری‌لار.
------
چاغینی آشان خصوصیت‌لر گؤسترن کیرشهیر جاجابئی مدرسهسینده یئرینده گؤرمک و آراشدیرماق دیلییله.
ایلگیلی‌لی خبرلر
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (51)
سارنیج 527-565 تاریخ‌لری آراسیندا شرق روما ایمپراتورو اولان 1. ژوستینین دؤورونده ائدیلدی
