تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (41)
تورک‌لر آنادولویا گلمه‌دن اوّل اورتا آسیادا ایره‌لی گلن‌لر و زنگین‌لر اوچون عقد آدی وئریلن هامی‌سی تورپاق آلتیندا اولان مزار اوتاق‌لاری ائتدی‌لر
تورکیه کولتور خزانه‌سی (41)
سئس: تورکیهنین مدنیت خزینه‌لرینی بو هفته سیزلره توربه‌لریمیزی تانیداجاغیق. اؤلومون سانکی گؤزللشدیگی یئرلر توربه‌لر. تورکیه جوغرافیاسی‌نین دؤرد بیر یانیندا توربلرله قارشی‌لاشا بیلرسینیز. بون‌لاردان بلکه ده ان گوزلی ایسه بورسا دا اولان چلبی محمت توربه‌سی اولا‌راق دا بیلینن توربه. عثمانلی ایمپراتورلوغونو تئیمورو-ن آنادولویا گلیشی اورتایا چیخان سیخینتی‌لی مدتده توپارلایان سلطان چلبی ممده عاید بو توربه.
--------
تورک‌لر آنادولویا گلمه‌دن اوّل اورتا آسیادا ایره‌لی گلن‌لر و زنگین‌لر اوچون راضیلیغا گلن آدی وئریلن هامی‌سی تورپاق آلتیندا اولان مزار اوتاق‌لاری ائتدی‌لر. ارکن دؤورده آغاج‌دان ائدیلن آکیت‌لار داها سونرا داش‌دان ائدیلمه‌یه باشلادی. آنادولودا خصوصیله آهلاتا نومونه‌لری گؤرولن توربه‌لر داها سونرا تورپاق اوستونده ائدیلمه‌یه باشلاندی. اورتا آسیا‌دان باشلایا‌راق باس‌دیریلان ایدارچی‌لر یا دا تاجیرلر کیمی زامان مومیالاندی. توربه عنعنه‌سی ایسلام مدنیتینه ایلک اولا‌راق عباسی خلیفه‌سی مامونون بیزانس‌لی اولان آناسی اوچون ائتدیریلدی. آناسینی چوخ سئون خلیفه، شرق روما‌لی‌لارین اؤلو باسدیرما عنعنه‌لرینی ایسلام دونیاسینا داشیمیش اولدو. خریستیان دونیاسیندا گؤرولن و مارتیریون دئییلن توربه عنعنه‌سی معماری اولا‌راق بعضی دییشیک‌لیک‌لر گؤستردی. ایسلام دینی گریی اؤلونون موطلق تورپاغا باسدیریلماسی لازیم‌دیر. توربه‌لرده یئر آلتینا ائدیلن مزار اوتاغینا توربه صاحبی و حیات یولداشی، اوشاق‌لاری باسدیریلیر. اوست قاتدا اولان سمبولیک قبیر حوجیره‌سی یادا مسجید اولا‌راق آدلان‌دیریلان زیارتچی‌لرین گزیب دعا ائده بیلدیگی، ناماز قیلدیغی بؤلوم وار. بو بؤلوم‌ده کعبه ایستیقامتینده بیر محراب موطلق یئر آلیر. توربه‌لر معماری اولا‌راق بیر نئچه قروپا بؤلونور. چوخبوجاق‌لی، مکعب، دوزبوجاق‌لی، دایره شکلینده اولان‌لاری وار. قبیر اوستونده ایچری‌دن قوببه چؤل‌دن خصوصیله سلجوق‌لو دؤورونده پاپاق شکلینده اوست اؤرتو اولاردی. عثمانلی دؤورونده عمومیتله ایچدن و خاریج‌دن قوببه‌لی توربه‌لر ائدیلدی.
--------
بورسا-نین سمبوللاریندان بیری اولان یاشیل توربه شهرین شرق ایستیقامتینده یاشیل سمتینده‌دیر. درحال یعنی باشیندا یاشیل مسجیدله ایچ ایچه. بورسانی گزن یئرلی خاریجی توریست‌لرین اوغراک یئرلرین‌دن بیری اولان یاشیل توربه چلبی محمت اوچون ائتدیریلدی. 1421-جی ایلده اؤلومون‌دن قیرخ گون اوّل بیتیریلدی. تورک توربه عنعنه‌سی‌نین ان بنزرسیز نومونه‌لرین‌دن اولان توربه چینیلریله دقت چکر. سلجوق‌لو توربه معماریسی‌نین بیر داوامی شکلینده قیمتلن‌دیریلن یاشیل توربه سککیز بوجاق‌لی بیر معماری‌یه صاحب. خاریجی جبهه دیوارلاریندا، داخی‌لی جبهه‌سینده یاشیل رنگ‌لی چینیلر ائدیلمیش. دیوارلاری تامامیله چینی قاب‌لی تک توربه اولما خصوصیتینی ده داشیییر. اؤولیا چلبی قوببه‌سینه ده یاشیل رنگ‌لی کیرمیت‌لری اولدوغونو سؤیله‌ییر. عثمانلی دولتی‌نین ایکینجی قوروجوسو اولا‌راق بیلینن چلبی محمدین توربه‌سی اؤزون‌دن سونرا ائدیلن توربه معماریسینی ده درین‌دن تأثیر ائتمیش‌دیر. بنزرسیز گؤزل‌لیکده بیر گؤرونوشه مالیک‌دیر. یوکسک نردیوان‌لارلا توربه‌نین مسجیدینه چاتارسینیز. بورادا گیریشین ایکی یانیندا اولان و گیریش قاپی‌سی‌نین اوستونده ده گؤیه دوغرو داوام ائدن چینیلر سیزی حیران بوراخار. تورک تاختا ایشچیلیغی‌نین ان ظریف نومونه‌لرین‌دن اولان تاختا قاپی‌دان ایچری داخیل ائدیلیر. مسجید بؤلومونون اورتاسیندا یئر آلیر ساندیقا‌لاری و دیوارلاردا چینیلرله اؤرتولودور. کعبه ایستیقامتینده اولان محتشم محراب و کادردان قوببه دایره‌سینه چاتماغی تامین ائدن تورک اوچگنلریله قوببه‌یه چاتی‌لار. اؤلومون سانکی محتشم معمارلیق و سوسلمه ایله کوتساندیغی و گله‌جک نسیل‌لره میثیل‌سیز بیر گؤزل‌لیک بوراخان هاواسی دقت چکر. دیوارلاردا یئر آلان اؤلومله علاقه‌دار عرب آیه‌لر توربه‌نین گؤزل‌لیگینه رنگ قاتار.
---------
توربه معماریسی عثمانلی ایمپراتورلوغونون حاکم اولدوغو گئنیش جوغرافیادا بنزرسیز مثال‌لار بوراخدی شوبهه‌سیز. عثمانلی دؤورونون ان بؤیوک استعدادلاریندان معمار سینان قانونی سلطان سلیمان اوچون ائتدیگی مسجیدین یانیندا پادشاهین و عائله‌سی‌نین توربه‌سینی ده ائتدی. اوزون ایللر خیدمت ائتدیگی پادیشاه‌دان اؤلوم‌دن سونرا دا آیریلماماق اوچون سلیمانیه مسجیدین باغچا گیریشینه اؤزو اوچون کیچیک بیر ده تمط‌راق‌لی اولمایان بیر توربه ائتدیردی و اورایا باسدیریلماق وصیعت ائتدی. اونا گؤره جیهان پادشاهی‌نین آیاق اوجوندا بیر خیدمتچی‌سی اولا‌راق یاتماق بئله بؤیوک بیر شرفدیر.
اؤلومون گوزللشدیریلدیغی و اورادا یاتان‌لاری سون‌سوزا قدر یاشادا‌جاق توربه‌لر آنادولونون بنزرسیز گؤزل‌لیکده مدنی ارث اولماغی داوام ائتدیریر. گونون بیرینده اؤلکه‌میزه یولونوز دوشرسه بو بنزرسیز توربه نومونه‌لرینی ده زیارت ائتمه‌نیز دیلییله.
ایلگیلی‌لی خبرلر
تورکیهنین کولتور خزانه‌سی (51)
سارنیج 527-565 تاریخ‌لری آراسیندا شرق روما ایمپراتورو اولان 1. ژوستینین دؤورونده ائدیلدی
